نخستین منزل:👇
“سکرات مرگ و سختی جان دادن”

🌿تبیین مسیر قیامت:👇

انسان در مسیر سفر آخرتش منازل و مراحل متعدد را طی می کند که در اینجا به اختصار درباره آن منازل توضیحاتی ارائه می شود: 👇

نخستین منزل، جریان “سکرات مرگ و سختی جان دادن” است. امیرالمؤمنین (ع) در تبیین سکرات مرگ می فرماید:
و انّ للموتِ لغمراتٍ هی افظعُ مِن أن تُستَغرَقَ بصفهٍ او تَعتدِلَ علی عقول اهل الدنیا دارالسلام ، ج 2 ، ص 165
آری، مرگ را ورطه ها و دشواری هایی است سخت تر از آن که بتوان وصفش کرد، یا عقل های مردم بتواند آن را بفهمد…. طبق این کلام حضرت، سکرات مرگ به گونه ای سخت است که اساساً هرگز قابل وصف نیست، و اگر بتوان آن را وصف کرد، عقل کسانی که در دنیا هستند توان درک و فهم آن را ندارند…

انسان در مسیر سفر آخرتش منازل و مراحل متعدد را طی می کند که در اینجا به اختصار درباره آن منازل توضیحاتی ارائه می شود:

نخستین منزل، جریان “سکرات مرگ و سختی جان دادن” است. امیرالمؤمنین (ع) در تبیین سکرات مرگ می فرماید:
و انّ للموتِ لغمراتٍ هی افظعُ مِن أن تُستَغرَقَ بصفهٍ او تَعتدِلَ علی عقول اهل الدنیا دارالسلام ، ج 2 ، ص 165
آری، مرگ را ورطه ها و دشواری هایی است سخت تر از آن که بتوان وصفش کرد، یا عقل های مردم بتواند آن را بفهمد…. طبق این کلام حضرت، سکرات مرگ به گونه ای سخت است که اساساً هرگز قابل وصف نیست، و اگر بتوان آن را وصف کرد، عقل کسانی که در دنیا هستند توان درک و فهم آن را ندارند…

🌿احتضار چیست :👇

🌸…پاسخ : اولین مرحله از منازل آخرت وآخرین مرحله و منزل از منازل دنیا است . به زبان ما موقع جان دادن و قبض روح است

🌸… احتضار یعنی حاضر شدن، زمانی است که مرگ انسان و فرشتگان مرگ حاضر می شوند

🌸…این همان وقتی است که درروایات به عنوان پایان وقت توبه از آن یاد شده است . چون فردی که در زمان احتضار قرار می گیرد در عین حال که چشم او به دنیا است، چیزهایی از آخرت را هم می بیند. به طورکامل و واقعی ملک الموت را می بیند. البته این دیدن باچشم سر نیست که دیگران هم که در کنار فرد محتضر نشسته اند بتوانند آن را ببینند . این دیدن با همان چشم برزخی است . شبیه آن چیزی که درخواب بدن ما افتاده و چشم ما بسته است اما یک چیزهایی می بینیم

🌸… اما مستحضر چه چیزهایی می بیند:👇
ملائکه – جایگاه خود در بهشت و یا جهنم برزخی – دیدن معصومین (ع) – مشاهده شیاطین – اعمال ، اموال و فرزند فرد به گونه ای برای او مجسم می شوند …

🌿رویدادهاى زمان احتضار :👇
🌸…1. رسیدن جان به گلو 2 . نا امیدى از شفاى محتضر 3 . یقین محتضر به جدایى 4. جمع شدن ساق ‌ها5. ظهور فرشتگان در زمان احتضار …

🌺 سوال: سکرات با احتضار چه فرقی دارد؟ 👇

🌸…پاسخ : این واژه ی سکرات موت در ادبیات دینی ما وجود دارد . سکرات جمع سکره است که کلمه ی سکر و مستی نیز از همین کلمه مشتق می شود و در قرآن مفرد این کلمه به کار برده شده است . سکرات در واقع همان حالت احتضار است اما از آن جهت به حالت دم مرگ احتضار می گویند که وقت حضور مرگ، وقت حضور ملائک است . و از آن جهت به آن سکرات می گویند که انسان در یک تحیر، سردرگمی و گیجی قرار می گیرد شبیه افراد مست . از یک طرف انسان حسرت این را می خورد که عمر او به پایان رسیده و درست استفاده نکرده است . و اندوه این را می خورد که در حال جدا شدن از دنیا و امور مورد علاقه ای است که عمری با آنها انس گرفته است و از طرف دیگر عوالم ناشناخته ای برای او جلوه می کند که وحشت آور است . دیدن صحنه هایی که تا به حال ندیده است او ملائک و شیاطین را که حاضر شده اند می بیند. و همینطور عمری فرد با بدن خود انس گرفته، آن فشاری که باعث شود روح از بدن جدا شود یک حالت سردردگمی و گیجی و تحیری ایجاد می کند که به آن سکرات می گویند…

🌸…. یک تعبیر امیرالمومنین (ع) در خطبه ی 109 نهج البلاغه دارد که توصیف هنگام سکرات است . این مطلب را از زبان کسی می شنویم که به جزئیات این راه آگاه بوده است. حضرت می فرمایند : آن هنگام قابل توصیف نیست . از یک طرف سکرات موت و سختی جان دادن و از طرف دیگر غم و اندوه فرصت هایی که فرد از دست داده است تمام وجود او را می گیرد . درآن لحظات سخت اعضاء بدن سست می گردد و رنگ آنها تغییر می کند . با لحظه لحظه زیاد شدن آثار مرگ در پیکر، زبان از کار می افتد ( یعنی اولین عضوی است که از کار می افتد ) و قدرت سخن گفتن سلب می گردد . ولی همچنان اعضاء خانواده ی خود را با چشم نگاه می کند و با گوش های خود می شنود ، عقل او نیز سالم است . فکر می کند که عمر خود را به چه چیزهایی گذرانده و در چه راهی روزگار خود را تباه کرده است . به یاد اموالی می افتد که با خون دل آنها را جمع کرده و کاری به حلال و حرام آن نداشته است . این نشان می دهد که حضرت کسانی را توصیف می کند که اهل دنیا هستند …

🌿سوال: گاهی اوقات در موقع احتضار دیده شده که افراد خوبی هستند که خیلی سخت جان می دهند و بالعکس افراد بدی هستند که خیلی راحت جان می دهند علت آن چیست؟
🌸… پاسخ : این سوال برای خیلی از افراد پیش می آید اولاً سختی و راحتی جان دادن صرفاً آن چیزی نیست که ما با چشم خود می بینیم . شما گاهی کنار رفیق خود نشسته اید که او خواب است و در هنگام خواب وحشتناک ترین کابوس را می بیند . یک دفعه از خواب بیدار می شود و می گوید آیا تو دیدی آن چیزی را که من دیدیم ؟ می گویید نه من ندیدم ، شما راحت خوابیده بودید . ظاهر فرد خیلی راحت است اما در باطن او چه اتفاقی رخ می دهد . بنابراین صرف ظاهر را نباید ملاک گرفت . آن چه که از روایات برمی آید این است که در لحظه ی آخر نوع جان دادن انسان ها چهار صورت است .
🌸… بعضی از افراد آدم های خوبی هستند ، “خیلی راحت” هم از دنیا می روند . در روایتی از پیامبر اکرم (ص) است که ملک الموت دو شاخه ی گل برای این فرد می آورد . یکی از آنها باعث نسیان اموال و فرزندان می شود که فرد دیگر غصه نخورد . یکی دیگر بویی معطر از حرم الهی دارد و وقتی مومن این گل را بو می کند سخاوتمندانه جان می دهد . در برخی از روایات است که این دو شاخه گل نیستند بلکه دو نسیم هستند که ازحرم الهی می وزند . دو نسیم معطر و جان فزا که یکی از آنها مونسیه و دیگری موسخیه است و فرد به راحتی جان می دهد مانند بو کردن یک گل .
🌸… اما برخی از خوبان هستند که در لحظه ی آخر “سخت جان “می دهند . در روایتی از پیامبر اکرم (ص) است که : الموت کفارةٌ لِذُنوب المُومنین . احیاناً اگر گناهانی بوده که فرد نتوانسته آنها را جبران کند و با بلاها ، مرض ها ، سختی ها و مشکلات دنیا پاک نشده است ، خداوند متعال در آخرین مرحله دنیا این سختی را برای او بوجود می آورد که اینجا بی حساب شود . یعنی پاک شود و ازآن طرف اول راحتی او شود.
🌸… نوع سوم دیگر” آدم های بدی هستند که خوب می میرند و در ظاهر راحت جان می دهند . “به این دلیل است که خداوند متعال اجر هیچ کسی را ضایع نمی کند . از طرف دیگر خدا قسم یاد کرده که درآن طرف دیگر خبری از احسان به کفار نیست . از این جهت اگر کافری در این دنیا عمل خیری انجام داده باشد ، همین جا جزای او را می دهند . جزای او این است که راحت جان بدهد …
روایتی از امام کاظم (ع) است که کارهای نیک کفار در همین دنیا با آنها تسویه می شود . اگر کار خوبی کرده باشند در همین دنیا پاداش آن را می بینند یعنی آخرین لذت و راحتی آنها همین است .
🌸… چهارمین نوع “آدم های بدی هستند که بد هم می میرند . “مرحوم آیت اله اراکی می فرمود من پای منبر آقا شیخ عباس قمی صاحب مفاتیح بودم و شنیدم که محدث قومی فرمود من وارد قبرستان وادی السلام شدم و صدای نعره شنیدم . چون صدای نعره ها بسیار بلند بود اول گمان کردم که شتری را داغ می کنند . هرچه نزدیک تر می شدم صدای نعره ها بیشتر می شد. دقت کردم و دیدم که اطرافیان نمی شوند و فقط من آن را می شنوم . وقتی نزدیک شدم دیدم جنازه ای را دفن می کنند . ایشان می گویند من متوجه شدم که نعره ها از همین جنازه است . این فرد چه انسان فاسق و فاجری بوده که عذاب او از همین جا شروع شده است . این آدم ها افرادی هستند که بد هستند و بد نیز می میرند . البته این چهار قسم را که گفتم ما نباید فقط ظاهر را نگاه کنیم ، چیزهایی است که با چشم و گوش دیگری است دیده وشنیده می شود که آنها ملاک است ….

🌿 بندگي شيطان در حال احتضار:👇

🌸… عالم بزرگوار صاحب منتخب التواريخ مرحوم حضرت حجه السلام حاج شيخ محمد هاشم خراساني (ره) فرمود: استادم مرحوم سيد علي حائري سر درس فرمود: در قريه اي از قراي اصفهان يک نفر مريض به حال احتضار افتاد، از عالم و زاهد روستا خواستند، بر سر بالينش حاضر شود و به او تلقين گويد. وقتي که سر بالين محتضر آمد، به او شهادت به وحدانيت خدا را تلقين نمود و گفت:
بگو «لا اله الاّ الله»تا محتضر مي گفت:
«لا اله اله الله»👈 از گوشه حجره صدايي بلند مي شد که مي گفت: صدق عبدي (بنده من راست مي گويد)… تا محتضر مي گفت: «يا الله» از گوشه حجره صدايي مي آمد، لبيک عبدي. آن عالم متغير شد و گفت: تو کيستي که او «يا الله» مي گويد و تو لبيک مي گويي؟گفت: من خداي او هستم و او بنده خالص من است. او سالهاست که مرا اطاعت مي کند و يک عمر است که مرا مي پرستد و اوامر مرا امتثال مي کند.آن عالم گفت: تو کيستي؟👇
💔گفت: من شيطان هستم…😇🎩👿
منتخب التواريخ، ص783.
🌸…آري حقيقت اين است که رب اين شخص شيطان بوده، لذا او لبيک مي گفته، يک عمر او از صبح تا شب به امر و ميل ابليس کار کرده حالا اين نَفَس آخر پرده به عقب رفته و ماهيتش مشخص شده…😇
🌸…اي اهل ايمان!👇
🍁 سعي کنيد دست از «استعاذه» برنداريد، دشمن را کوچک نشماريد و کار را آسان نپنداريد، حقيقت استعاذه را در وجود خودتان رشد دهيد و درست کنيد، و بعد از روي اخلاص بگوييد: «اعوذ بالله من الشيطان الرجيم»…

🌿 سوال: بهترین اعمال هنگامی که در کنار محتضر هستیم را بفرمایید:👇
🍁 آداب مختصر وتلقین کلمات فرج به او👌

🌸… سزاوار است وقتى‏ حالت مرگ کسی مى‏رسد، قدم هاى محتضر را رو به قبله كنند، و نزد او كسى باشد كه سوره “يس” و “صافات” بخواند، و ذكر خدا كند، و او را به گفتن شهادتين، و اقرار به يك‏يك امامان تلقين نمايد، و كلمات فرج را تلقين او كند:👇
🍁 لا اِلهَ اِلا اللَّهُ الْحَليمُ الْكَريمُ لا اِلهَ اِلا اللَّهُ الْعَلِىُّ الْعَظيمُ سُبْحانَ اللَّهِ رَبِّ السَّمواتِ السَّبْعِ وَ رَبِّ الاْرَضينَ السَّبْعِ وَ ما فيهِنَّ وَ ما بَيْنَهُنَّ وَ ما تَحْتَهُنَّ وَ رَبِّ الْعَرشِ الْعَظيمِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمينَ وَالصَّلوةُ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِبينَ… . 🍁نزد محتضر جنب و حايض حاضر نشود…به نقل از مفاتیح الجنان

🌿 در لحظه ی, استحضار و مرگ

فکر و محاسبات فکری خیلی کار نمی کند بلکه باورهای درونی انسان بیرون می ریزد. اگر کسی درون دل او هرز و کفر باشد بیرون می ریزد. اگر درون دل او خدا و اعتقادات باشد او هم بیرون می ریزد…
🍁 مرحوم آیت الله کوهستانی, چند سال قبل از انقلاب فوت کردند. کسانی که در هنگام مرگ اطراف ایشان بودند نقل می کنند که با اینکه آقا دو یا سه روز آخر حال حرف زدن نداشتند. اما در دم دمای آخر یکی از اطرافیان از ایشان سوال کردند که آیا شما ذکر خود را می گویید؟ ایشان فرموده بودند که خدا لعنت کند شیطان را من هر موقع می خواهم ذکر بگویم سرفه ام می گیرد. اما من به دهان او می زنم و ذکر خود را می گویم. این افراد بزرگوار این چیزها را فراموش نمی کنند چون در دل آنها بوده ورسوخ کرده است…👌

🍁 مرحوم آیت الله طباطبایی، صاحب تفسیر المیزان، در هنگام مرگ دچار فراموشی شدیدی شده بودند. طوری که بسیاری از اصطلاحات علمی و فلسفه ها و قیل و قال های کلامی را فراموش کرده بودند. حتی رئیس بیمارستانی که ایشان بستری بودند می گفتند اگر یک لیوان آب به دست ایشان می دادیم همین طور در دست خود نگاه می داشتند مگر اینکه به ایشان می گفتیم آن را بخورید . اما با این وجود برخی از بستگان ایشان می گفتند ما دیدیم در لحظات آخر لب ایشان تکان می خورد و گویی حرف می زنند. از ایشان سوال کردیم که چکار می کنید؟ فرمودند تکلم . گفتیم تکلم با چه کسی؟ گفت با حضرت حق. این را فراموش نکرده چون در جان او رسوخ کرده است👇
💚 پس”اولین نکته ایمان و اعتقادات سالم و قوی است” …

🍁 دومین نکته محبت و ولایت اهل بیت(ع) خصوصاً امیرالمومنین علی(ع) است. ولایت اهل بیت(ع)جدای از توحید نیست. در روایاتی از امام رضا(ع) و امام سجاد(ع) داریم که فرمودند: ایمان و توحید، لا اله الا الله ، محمد رسول الله و علی ولی الله است و بعد فرمودند توحید تا اینجا است. توحید تا اشهدان علی ولی الله است. یعنی ولایت معصومین شأنی از شئون توحید و شرط توحید است. ولایت اهل بیت 👈 یک دستگاهی جدای از ولایت و سرپرستی خداوند عالم نیست. لطف اهل بیت(ع) در همه جا به محبین آنها می رسد. هم در دنیا ، هم در مرگ و هم بعد از آن در برزخ و قیامت و در همه ی عوالم . “در هیچ عالمی از عوالم نیست که ما بی نیاز از اهل بیت باشیم.” در هیچ عالمی از عوالم نیست که دست اهل بیت کوتاه و بسته باشد. در زیارت جامعه ی کبیره می خوانیم که اینها رحمت موصوله ی خدا هستند. رحمت موصوله یعنی قطع نمی شود و دائم متصل است. پس دست اهل بیت در هیچ کجایی کوتاه نیست…
🍁 حاج آقای بهجت می فرمودند انشاء الله ما جوری زندگی کرده و جوری اعمال انجام دهیم که در لحظه ی آخر که قرار است اهل بیت دستگیری کنند نگویند که ما این فرد را نمی شناسیم. او با ما کاری نداشت. بنابراین ولایت اهل بیت سکرات را آسان می کند ،خصوصاً محبت امیرالمومنین علی(ع). اینکه می گوییم خصوصاً چون امیرالمومنین مرز و ملاک حق و باطل است. شیعه وسنی از پیامبر(ص) نقل کرده اند که فرمود: یا علی حب تو را داشتن ایمان است و بغض نسبت به تو داشتن کفر است. پیامبر اکرم(ص)فرمود: اگر کسی علی (ع) را دوست داشته باشد سکرات و سختی های مرگ برای او آسان می شود…

🌿سوال: چکار کنیم در لحظه مرگ, شیطان ایمان مان را از مانگیرد:👇

“خواندن دعای عدیله “

🌸…مرحوم فخر المحققين در آخر کتاب «ارشاد المسترشدين في اصول الدين» 👈 مي گويد ترديدي نيست که شيطان در دم واپسين ودر حال جان کندن نزد محتضر حاضر مي شود و با راه هاي مختلف و گوناگوني مي کوشد که او را از صراط مستقيم و مسير حق خارج سازد و ايمانش را بربايد و به عذاب دردناک خداوند قهار گرفتارش سازد، به همين جهت او را به عديله تعبير کرده اند (عدول دهنده ايمان به کفر و حق به باطل) از امامان ما نقل شده که آنان از شرّ عديله در هنگام مرگ و آخرين لحظات زندگي به خدا پناه مي بردند و از آفريدگار جهان درخواست مي کردند که آنان را از وسوسه و دغدغه شيطان در دم مرگ نگاه دارد و “دعاي عديله” که مشتمل بر اعتقاداتي است به اين مناسبت عديله گفتند، يعني جلوگيري از عديله و منع کننده از شياطين است…😇
🌸….و گفته شده که: هرکس “دعاي عديله “را بخواند و به خداوند امانت بسپارد تاموقع جان کندن، جلو شيطان را بگيرد تا نتواند عقايد حقه او را از او باز پس گيرد، بسيار مؤثر است…
🌸…نقل مي کنند امام خميني به يکي از نوه هايش علاقه خاصي داشت، به طوري که هر وقت مي خواست پيش امام برود مي رفت و امام هم ناراحت نمي شد. حتي هر وقت مي ديدند امام ناراحت است او را مي فرستادند پيش امام تا امام خوشحال شود اما سه روز به ارتحال شان مانده دستور داده بودند ديگر نگذاريد او پيش من بيايد تا بدون هيچ علاقه اي به دنيا و مافي ها ارتحال نمايند و مبادا شيطان کوچکترين رخنه اي به اين دژ محکم ايمان و تقوا پيدا کند…

🌿اعمال که سبب می گردد از وسوسه شیطان در هنگام مرگ نجات پیدا کرده و با ایمان از دنیا برویم:👇

🌸…جناب فخر المحققين، فرموده كه هر كس بخواهد از آن سالم بماند استحضار كند ادله ايمان و اصول خمسه را با ادله قطعيه و صفاى خاطر و بسپرد آنرا به حق تعالى كه در وقت حضور موت به او رد فرمايد به اين طريق و بعد از ذكر عقايد حقه بگويد: 👇
🌻اللهم يا ارحم الراحمين انى قد اءودعتك يقينى هذا و ثبات دينى و اءنت خير مستودع و قد اءمرتنا بحفظ الودايع فرده على وقت حضور موتى . پس بر حسب فرمايش آن بزرگوار خواندن دعاى عديله معروف و استحضار معنى آن در خاطر براى سلامت جستن از خطر عديله عندالموت نافع است . رجوع به مفاتیح الجنان ، پس از دعای عدیله

🌸…و شيخ طوسى (ره) از محمد بن سليمان ديلمى روايت كرده است كه به خدمت حضرت صادق(ع) عرض كردم كه شيعيان تو مى گويند كه ايمان بر دو قسم است : يكى مستقر و ثابت و ديگر آنكه به امانت سپرده شده است و زايل مى گردد، پس مرا دعائى بياموز كه هر گاه آنرا بخوانم ايمانم كامل گردد و زايل نشود. فرمود كه بعد از هر نماز بگو: 👇
رضيت بالله ربا و بمحمد صلى الله عليه و آله نبيا و بالاسلام دينا و بالقرآن كتابا و بالكعبة قبلة و بعلى وليا واماما و بالحسن و الحسين و على بن الحسين و محمد بن على و جعفر بن محمد و موسى بن جعفر و على بن موسى و محمد بن على و على بن محمد والحسن بن على و الحجه بن الحسن صلوات الله عليهم اءئمة ، الله انى رضيت بهم اءئمة فارضنى لهم انك على كل شى ء قدير. رجوع به مفاتیح الجنان، پس از دعای عدیله

🌸…و از چيزهائى كه براى اين عقبه سودمند است مواظبت به اوقات نمازهاى واجب است. و در حديثى است كه در مشرق و مغرب عالم اهل بيتى نيست مگر آنكه ملك الموت در هر شبانه روز در اوقات نماز پنج مرتبه به ايشان نظر مى كند پس هر گاه كسى را كه مى خواهد قبض روح كند از كسانى باشدكه مواظب اوقات نماز است پس ملك الموت به او شهادتين را تلقين كند و شيطان را از او دور سازد…
بحارالانوار،ج 6،ص 169، ح ۴۴

🌸…و روايت شده است كه حضرت صادق (ع) براى شخصى نوشت كه اگر بخواهى كارت به خوبى پايان پذيرد و به خوبى جانت گرفته شود پس حق خدا را بزرگ شمار و نعمت هاى او را در راه گناه مصرف مكن و از حلم خدا مغرور مشو و هر كس كه مرا ياد كند و اظهار دوستى ما كند چه راست گويد يا دروغ گرامى بدار زيرا اگر دروغ گويد ضررش به خود او مى رسد…
بحارالانوار ، ج 74 ، ص 303 ، ح 44

💥 دوست در دنیا و عقبی
گویند هر آنکه هر که را دارد دوست
از بعد وفات هم همان مونس اوست
یا رب تو گواهی که نباشد ما را غیر از علی و محمد وآلش دوست

اگر ما با کسی که در حال احتضار است برخورد کردیم چه وظیفه ای داریم ؟
اگر ما با کسی که در حال احتضار است برخورد کردیم چه وظیفه ای داریم ؟
گاهی اوقات انسان با فردی مواجه می شود که در لحظات بسیار سخت و حساس احتضار است و نیاز دارد که کسی به او کمک بدهد، اما اطرافیان که در کنار او هستند اصلاً نمی دانند که چکاری بکنند . برای یک مسلمان زشت است که در آن هنگام نداند چکار باید بکند . در باره ی شخص محتضر یک وظیفه ی واجب و تعدادی نیز وظیفه ی مستحب داریم . وظیفه ی واجب این است که اگر مواجه شدیم با فردی که علائم مرگ در او مشخص شده و به نظر می رسد در حال رفتن از دنیا است او را رو به قبله کنیم . این کار بر هر مسلمانی واجب است البته اگر کسی او را رو به قبله کرد از دیگران ساقط است یعنی واجب کفایی است . باید طوری او را به پشت بخوابانیم که کف پاهای او به سمت قبله باشد . البته اگر در جایی بود که این کار امکان پذیرنبود ، مثلاً بر روی تخت بیمارستان که به فرد سرم و دستگاه های مختلفی وصل است و این امکان وجود ندارد ، باید حتی الامکان و تا جایی که به این شکل شبیه تر است او را قرار داد . اگر هم نشد که ساقط است. در روایتی از پیامبر اکرم (ص) فلسفه ی این کار گفته شده است . ایشان فرمود اگر کسی را اینگونه رو به قبله کنید دائم تا زمان قبض روح ملائک الهی و خود خداوند با رحمت خود به او رو می کنند.

آداب مستحبی نیز وجود دارد که اولین آن مسئله ی تلقین است . این را باید در نظر بگیریم که آن شخصی که درسکرات موت قرار دارد به قدری در سرگردانی و تحیر است که چه بسا اسم خود را نیز به یا نمی آورد . او در یک حالت گیجی و تحیر تام است . لذا در روایات متعدد گفته شده که به او کمک بدهید . شهادتین را به این صورت به او تلقین کنید ، در کنار او نشسته و آرام آرام نه با داد و بیداد و دعوا و اینطور چیزها که بیشتر او را اذیت کند به دهان او بگذارید که بگو لااله الا الله ، خدا یکی است . اسم پیامبر را ببر و بگو محمد رسول الله, امام اول خود را بگو، علی (ع) و… پیامبر اکرم (ص) فرمود : این کار را بکنید و حرف های پراکنده دیگرنزنید و سپس فرمود: اگر به این صورت تلقین کنید آن کسی که بر زبان او این کلمات باشد و با اینها از دنیا برود داخل بهشت می شود . البته معلوم است که از روی اعتقاد این کلمات را می گوید و طوطی واربیان نمی کند . دومین نکته تلقین دعای فرج است . دعای فرج آن چیزی است که در قنوت ها در رساله ها گفته شده بخوانید . افراد می توانند در رساله ها قسمت قنوت مراجعه کنند . لا اله الا الله الحلیم و الکریم ، لااله الا الله العلی العظیم ، سبحان اله الرب السماوات و… در رساله ها به این بخش رجوع بفرمایید . این دعای فرج است که خود مرور اعتقادات توحیدی است . این را آرام آرام بخوانید که شخص محتضر به دنبال شما بخواند . امیرالمومنین(ع) بر سر بالین هر محتضری که می رفتند و این را می خواندند می فرمودند که دیگر ترسی نیست . سومین نکته ای که توصیه شده خواندن هر جای قرآن👈خصوصاً آیت الکرسی، سوره ی یاسین و صافات است . این ها را برایش بخوانیم و لازم نیست تلقین کنیم . درروایات داریم یاسین را که می خوانید ملائک رحمت نازل می شوند . صافات را که می خوانید وسوسه های شیطان دفع می شود . اینها آثار این سوره ها است که در آن هنگام خیلی مهم است . چهارمین چیزی که ما به آن توصیه شده ایم القاء امید است . خوف و رجاء و بیم و امید یک مومن تا وقتی که زنده است باید مساوی باشد . هم از اعمال خود ، از آخرت و از عذاب بترسد و هم به رحمت خدا امیداور باشد . اما در روایات متعدد داریم که هنگام مرگ باید فقط امید باشد . لذا به آن شخصی که هنگام احتضار است رحمت خدا را القا کنید . اهل بیت به توکمک می دهند و جایی می روی که به استقبال تو می آیند . ما در روایت داریم که رحمت خدا در آخرت به گونه ای است که حتی ابلیس به آن طمع می کند . ابلیسی که گناه اولین و آخرین به عهده ی او است وقتی رحمت خدا را می بیند می گوید شاید ما را هم ببخشند . باید این رحمت را با خواندن همین روایات به فرد القاء کرد و اگر هم بلد نیستیم بگوییم که لطف خداوند متعال بی نهایت است ، گناه ما محدود است اما رحمت او نامحدود است .
لطف خدا بیشتر از جرم ماست
نکته ی سربسته چه گویی خموش

💥ما چه کاری می توانیم بکنیم که این سختی ها و شداید مرگ آسان شود ؟

در روایات اهل بیت (ع)هم به عواملی اشاره شده که باعث آسان شدن مرگ ، راحت از دنیا رفتن و سختی نکشیدن فرد می شود و هم عواملی که باعث می شود فرد با سلامت از دنیا برود . این دو نکته است ، اینکه هم انسان راحت از این عالم به عالم دیگر منتقل شده و سختی نکشد . و هم با سلامت رفته و دچار آن وسوسه هایی که شیاطین در لحظه ی آخر انسان را می کنند و تیرهای آخر را به سمت او پرتاب می کنند نشود . اینجا دیگر منزل آخری است که دست شیطان به انسان می رسد و در نتیجه تمام تلاش خود را در این لحظه می کند . اهل بیت در روایات مختلفی اشاره به عوامل آسان ، راحت و با سلامت از دنیا رفتن کرده اند . اصلی ترین مورد این است که انسان اعتقادات سالم و درستی داشته باشد . تردیدی نیست که اگر من ایمان به خدا و آخرت داشته باشم و سیم اتصال من به خدا وصل باشد ، زمانی که می خواهند من را به سمت خدا منتقل کنند وحشت نمی کنم . چرا که من را به سمت دشمن نمی برند بلکه به سمت دوست می برند . خود این ایمان ، انسان را در لحظه ی آخر راحت می کند . در روایت زیبایی است که حضرت عزرائیل(عليه السلام) بر ابراهیم خلیل الله وارد شد . حضرت ابراهیم (عليه السلام) وقتی او را دید پرسید: آیا تو الان من را دعوت می کنی که به اختیار آن طرف بیایم، یا زمان اختیار گذشته و خواهی نخواهی باید بروم ؟ حضرت عزرائیل (عليه السلام) گفتند نه به اختیار خود شما است که بیایید یا نیایید . حضرت ابراهیم چیزی گفت که حضرت عزرائیل را به فکر وادار کرد : خدا دوست و خلیل من است ، آیا دیده ای که یک دوستی مرگ را به دوست خود هدیه بدهد ؟ حضرت عزرائیل درمانده شد . از خداوند متعال خطاب به حضرت عزرائیل رسید که به او بگو آیا دیده ای که دوستی از دیدار دوست خود بدش بیاید . تو به طرف دوست خود می آیی و دوست مشتاق دیدن دوست است . اگر بخواهیم این نگاه را به مرگ داشته باشیم مستلزم این است که ایمان داشته باشیم . در این صورت چقدر این لحظه برای فرد زیبا خواهد بود . در آیه بیست و هفت سوره ی ابراهیم داریم که خداوند مومنین و افراد با ایمان را نگاه می دارد و در دنیا و آخرت آنها را تثبیت می کند . ما در روایات متعدد داریم که حضرت عزرائیل (عليه السلام) می گوید که من از پدر و مادر مهربان بر مومن مهربان تر هستم . خود او مومنین را به شهادتین تلقین می کند . ملائکه ی مرگ به او خوش آمد گفته و به استقبال او می آیند . در روایتی داریم که دو شاخه ی گل بسیار معطر از حرم الهی برای او آورده می شود . بوی یکی از آنها به گونه ای است که فرد خانواده و اموال خودرا فراموش می کند تا سختی نکشد . و بوی دیگری از نسیم رحمت الهی آنچنان حالتی در او ایجاد می کند که سخاوتمندانه جان خود را بدهد. اینها همه برای مومن است . یک روایتی است ازحضرت امام صادق (عليه السلام) که می فرماید: روزی گذر سلمان در کوفه به بازار آهنگرها افتاد . یک مرتبه دید جوانی بیهوش شده و مردم اطراف او را گرفته اند . سلمان که از آن نزدیکی عبور می کرد، یکی از آن افراد دوید و به او گفت یا اباعبدالله این جوان مریض و بیهوش است بیا یک دعایی بالای سر او بخوان که بهوش بیاید . حضرت سلمان وقتی نزدیک شد و به بالین جوان رسید او چشم باز کرد . تا سلمان را دید سر خود را بلند کرد و گفت یا ابا عبدالله اینطور نیست که مردم گمان می کنند من بیمار هستم . وقتی گذر من به بازار آهنگرها افتاد و دیدم که با چکش های آهنی به میله های سرخ می کوبیدند یاد این آیه افتادم : نگهبانان جهنم با چکش های آهنین بر دوزخیان می زنند . در این حالت دیگر نفهمیدم و از هوش رفتم . سلمان دید این فرد با معرفت است با او دوست شد . بعد از یک مدتی این جوان مریض شد ، سلمان به عیادت او رفت و دید که موقع مرگ او است . سلمان به حضرت عزرائیل (علي ه السلام) خطاب کرد که یا ملک الموت این جوان برادر و دوست من است لطفاً مراعات او را بکن . حضرت عزرائیل فرمود: یا ابا عبدالله من مراعات این جوان و تمام مومنین را خواهم کرد و با آنها دوست هستم . بنابراین اصلی ترین شرط برای راحت مردن ایمان است . البته اگر می خواهیم ایمان در لحظه ی مرگ و پس از آن در مراحل ابدیت حافظ ما باشد باید در دنیا حافظ ایمان خود باشیم . ما حافظ ایمان خود باشیم تا ایمان در سختی ها حافظ ما باشد . بعضی از افراد هستند که از ایمان و اعتقادات خود محافظت ندارند . چه بسا که اعتقادات آنها لغزنده و سست است . در روایت داریم که اعتقادات و ایمان بعضی از افراد عاریه ای است ، از این دست می گیرند و از آن دست می دهند . مثلاً تا یک مقدار وضع مالی جابجا می شود ، حقوق کم و زیاد می شود و فشار زندگی وارد می شود چه بسا افراد خدا را به ظلم متهم می کنند . اینها خطرناک است . باید ایمان ها را تثبیت کرده و نگاه داشت . تثبیت ایمان و اعتقادات هم فقط با خواندن کتاب و یا رفتنبه کلاس عقیدتی نیست . اینها خوب است و می تواند عقل را قانع کند . اما دل انسان نیز باید قانع شود . باید قلب انسان باور کند و ایمان در قلب رسوخ کند . باور قلب با عمل به دست می آید . هرچقدر ما اعمال خود را طبق وظایف و دستورات دینی انجام دهیم مانند چکشی که بر میخ می رود و فرو می رود باعث تثبیت اعتقادات در قلب و باور آنها می شود . این آیه ی قرآن است : اگر می خواهید به یقین و باور قلبی برسید ، عبودیت و بندگی انجام دهید . عمل صالح هم حافظ و تثبیت کننده ی ایمان و هم ارتقاء دهنده ی آن است . هم ایمان عمل صالح را خالص تر می کند و هم برعکس . هر گناه و معصیت بندهای ایمان و اعتقادات را شل و پاره می کند . چه بسا بعد از مدتی اگر انسان دچار معاصی و آلودگی ها شود و توبه نکرده و باز نگردد از درون خالی می شود . و در این صورت شاید در حادثه های سنگین مانند لحظه ی مرگ نتواند ایمان خود را حفظ کند.

🌿بد عاقبتى و بعضى از عوامل آن

🌸…بد عاقبتى ، يعنى اينكه سرانجام كار انسان به بدى و شقاوت ختم شود. سوء عاقبت ، عوامل مختلفى دارد كه به برخى از آنها اشاره مى شود:
🌸…تكبّر :شيطان در ميان فرشتگان بود. همراه آنها بندگى خدا را مى كرد، اما عاقبت به گمراهى كشيده شد و از درگـاه خداوند رانده شد و مورد لعنت خدا، قرار گرفت ،سوره ص ، آيات 77 ـ 78 زيرا فرمان خداوند را اطاعت ننمود و به حضرت آدم (ع ) سجده و خضوع نكرد و علّت آن تكبّر بود. قرآن مى گويد:(و هنـگامى كه به فرشتگان فرمان داديم كه به آدم سجده كنيد، همه سجده كردند جز شيطان كه سرباز زد و تكبر ورزيد و از كافران بود.) سوره بقره، آيه 34
🌸…محبت دنيا :پيامبر اكرم (ص ) فرمود: (… وَ هُوَ مِفْتاحُ كُلِّ مَعْصِيَةٍ وَ رَاءْسُ كُلِّ خَطيئَةٍ وَ سَبَبُ اِحْباطِ كُلِّ حَسَنَةٍ) سفينه البحار ، ج 2 ، ص 93 ، بيروت .محبت دنيا، كليد هر نافرمانى و اساس هر خطاو سبب نابودى اعمال نيك است .بلعم باعورا، به خاطر حبّ دنيا، سرانجام كارش به گمراهى كشيد. قرآن كريم در اين زمينه مى فرمايد: (وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَاءَ الَّذى اتَيْناهُ اياتِنا فَانْسَلَخَ مِنْها فَاَتْبَعَهُ الشَّيْطانُ فَكانَ مِنَ الْغاوينَ) سوره اعراف، آيه 175 .بخوان براى آنها (مردم ـ بنى اسرائيل ) سرگذشت آن كس را كه آيات خود را به او داديم ، ولى از آنها جدا شد و شيطان او را دنبال كرد و از گمراهان شد. 🌸…بلعم باعورا، يكى از دانشمندان زمان حضرت موسى (ع ) بود. خداوند در اين آيه مى فرمايد: ما آيات خود را به او داديم . بر اساس روايتى از امام رضا (ع )، بلعم باعورا اسم اعظم را مى دانست و با آن دعا مى كرد و دعايش مستجاب مى شد،تفسير قمى ، ج 1 ، ص 284 . اما همان گونه كه در آيه اشاره شده است ،( وَلكِنَّهُ اَخْلَدَ اِلَى الاَْرْضِ وَ اتَّبَعَ هَواهُ ) وليكن او خود را به زمين چسبانده و پيروى از هواى نفسش نموده است . ميل به بهره ورى از لذّات دنيا و ملازمت با آن را پيدا نمود و پيروى از هواى نفس كرد و بخاطر آن از آيات الهى روى گـرداند. سـپـس شيطان او را دنبال كرد و كنترل او را به دست گرفت . و سرانجام ، نتوانست خود را از ورطه هلاكت و گمراهى ، رهايى دهد. ترجمه الميزان ، ج 8 ، ص 432 ـ 435 ، اقتباس
🌸…ارتكاب گناهان :قرآن مى فرمايد: (ثُمَّ كانَ عاقِبَةَ الَّذينَ اَساؤُا السُّواءىَّ اَنْ كَذَّبُوا بِا ي اتِ اللّهِ وَ كانُوا بِه ا يَسْتَهْزِؤُنَ)روم ، آيه ( 30 )
سپس سرانجام كسانى كه اعمال بد، مرتكب شدند به جايى رسيد كه آيات خدا را تكذيب كردند و آن را به مسخره گرفتند.با نگاهی اجمالى به تاريخ زندگانى ياغيان و جانيان ، مى توان دريافت كه آنها در آغاز چـنين نبوده اند و دست كم ، نور ضعيفى از ايمان در قلب آنها وجود داشته ، ولى ارتكاب پى درپـى گـناهان سبب شده كه روز به روز از ايمان و تقوا فاصله بگيرند و سرانجام ، به آخرين مرحله كفر برسند. براى نمونه ، يزيد به خاطر گـناه زياد و اعمال پـليدى كه داشت ، كارش به جايى رسيد كه كافر شد و شمشير بر حجّت خدا كشيد. حضرت زينب سلام اللّه عليها در خطبه معروفى كه در مقابل يزيد ايراد نمود، همين آيه را درباره اش قرائت كرد و يزيد را از مصاديق بارز اين آيه دانست .. به نقل از تفسير نمونه ، ج 16 ، ص 375

🌿 اعمالی براى عاقبت بخير شدن و از شقاوت به سعادت رسيدن

1🌸… خواندن دعاى يازدهم صحيفه كامله : يا من ذكره شرف للذاكرين تا آخر
2🌸… خواندن دعاى تمجيد كه در كافى و غيره نقل شده سودمند است.مفاتیح الجنان
3🌸… خواندن نمازى كه در يكشنبه ذى القعده وارد شده است. مفاتیح الجنان
4🌸… مداومت به اين ذكر شريف خوب است : ربنا لا تزغ قلوبنا بعد اذ هديتنا و هب لنا من لدنك رحمة انك انت الوهاب . سوره آل عمران ، آیه 8
5🌸…مداومت به تسبيح حضرت زهرا (س)
6🌸… انگشتر عقيق در دست كند به ویژه اگر انگشتر عقیق سرخ باشد و به ويژه اگر بر آن نقش محمد نبى الله و على ولى الله باشد
7🌸.. خواندن سوره سوره مؤمنون در هر جمعه ،
8🌸… خواندن هفت مرتبه بعد از نماز صبح و نماز مغرب : بسم الله الرحمن الرحيم لا حول و لا قوة الا بالله العلى العظيم.
9🌸… در شب بيست و دوم رجب هشت ركعت نماز گزارد و در هر ركعت حمد يك مرتبه و قل يا ايها الكافرون هفت مرتبه بخواند و بعد از فراغ ده مرتبه صلوات بفرستد و ده مرتبه استغفار كند.اقبال الاعمال ، ج 3 ، ص 259
10. سيد بن طاووس از حضرت رسول صلى الله عليه و آله روايت كرده كه هر كه در شب ششم شعبان چهار ركعت نماز گزارد و در هر ركعت حمد يك مرتبه و پنجاه مرتبه توحيد بخواند روح او را با سعادت بگيرد و قبرش را وسيع گرداند و از قبر خود بيرون شود در حاليكه صورتش مثل ماه باشد. و مى گويد اشهد ان لا اله الا الله و اشهد ان محمدا عبده و رسوله . اقبال الاعمال ، ج 3 ، ص 306 …

🌿اعمالی که سبب آسانى سختی های مرگ است :👇

🌸…شيخ صدوق از حضرت صادق (ع) روايت كرده است كه فرمود : هر كه بخواهد كه حق تعالى بر او سكرات مرگ را آسان كند بايد صله ارحام و خويشان خود كند، و به پدر و مادر خود نيكى و احسان نمايد، پس هر گاه چنين كند خداوند دشواري هاى مرگ را، بر او آسان كند و در حيات خود فقر به او هرگز نرسد. ، ج 74 ، ص 66 ، ح 33 🌸…خواندن دعای”يا من يقبل اليسير و يعفو عن الكثير اقبل منى اليسير واعف عنى الكثير انك انت الغفور الرحيم. “بحارالانوار ، ج 74 ، ص 75 ، ح 67
🌸…در روایتی ديگر از حضرت صادق (ع) فرمودند كه :هر كس جامه زمستانى يا تابستانى را بر برادر خود بپوشاند، خداوند او را از جامه هاى بهشتى مى پوشاند و سكرات مرگ را بر او آسان مى كند و قبرش را گشاد مى سازد. بحارالانوار ، ج 74 ، ص 379 ، ح 83
🌸…و از حضرت رسول (ص) منقول است كه : هر كه برادر خود را حلوائى بخوراند. حق تعالى تلخى مرگ را از او برطرف مى كند. بحارالانوار ، ج 75 ، ص456 ، ح 33
🌸…خواندن سوره يس ، و الصافات و كلمات فرج است : ( لا اله الا الله الحلیم الکریم لا اله الا الله العلی العظیم سبحان الله رب السماوات السبع و رب الارضین السبع و ما فیهن و ما بینهن و رب العرش العظیم و الحمدلله رب العالمین ) تا آخر . که در قنوت نمازها خوانده می شود . کلمات فرج :به نقل از مفاتیح الجنان
🌸…و شيخ صدوق از حضرت صادق (ع) روايت كرده كه هر كه يك روز از آخر ماه رجب روزه بگيرد، حق تعالى او را ايمن گرداند از شدت سكرات مرگ و از ترس بعد از مرگ و از عذاب قبر . بحارالانوار ، ج 81 ، ص 238
🌸…بدانید كه از براى روزه گرفتن بيست و چهار روز از رجب ثواب زيادى رسيده ؛ از جمله آنكه ، ملك الموت به صورت جوانى با لباس خوب با قدحى از شراب بهشت ، وقت قبض روح او حاضر مى شود، و آن شراب را به او بدهد تا سكرات مرگ بر او آسان شود. بحارالانوار ، ج97 ، ص 32 ، ج6
🌸…و از حضرت رسول (ص) : مرويست كه هر كس در شب هفتم رجب چهار ركعت نماز بخواند در هر ركعت حمد را يك مرتبه و توحيد را سه مرتبه و سوره فلق و ناس را و بعد از فراغ ده مرتبه صلوات بفرستد و ده مرتبه تسبيحات اربعه بخواند حق تعالى او را در سايه عرش جاى مى دهد و به او ثواب روزه دار ماه رمضان عطا مى كند و برايش ملائكه استغفار مى كند تا از اين نماز فارغ شود و جان دادن و فشار قبر را بر او آسان گرداند و از دنيا بيرون نرود مگر اينكه جاى خود را در بهشت ببيند و حق تعالى او را از فزع اكبر ايمن گرداند. به نقل از مفاتیح الجنان
🌸…و شيخ كفعمى از حضرت رسول (ص) روايت كرده است : ‍ هر كه هر روزه ده مرتبه اين دعا را بخواند حق تعالى چهار هزار گناه كبيره او را بيامرزد و او را از سكرات مرگ و فشار قبر و هول قيامت نجات دهد و از شر شيطان و لشكرهاى او محفوظش بدارد و دينش ادا شود، و غم و همش ‍ زايل گردد اين دعا اين است : اعددت لكل هول لا اله الا الله ، و لكل هم و غم ما شاء الله ، و لكل نعمة الحمد لله ، و لكل رخاء الشكر لله ، و لكل اعجوبة سبحان الله ، و لكل ذنب استغفر الله ، و لكل مصيبة انا لله و انا اليه راجعون ، و لكل ضيق حسبى الله و لكل قضاء و قدر توكلت على الله ، و لكل عدو اعتصمت بالله ، و لكل طاعة و معصية لا حول و لا قوة الا بالله العلى العظيم . بحارالانوار ، ج 87 ، ص5
🌸…و بدان نيز كه از براى اين ذكر شريف ، هفتاد مرتبه فضل عظيم است. از جمله آنكه وقت مردن او را مژده و بشارت دهند و آن ذكر اين است: يا اسمع السامعين و يا ابصر الناظرين و يا اسرع الحاسبين و يا احكم الحاكمين . سفینة البحار ، ج 8 ، ص 130 ، ماده ” موت ”
🌸…شيخ كلينى از حضرت صادق (ع) روايت كرده كه فرمود: از قرائت سوره اذا زلزلت الارض زلزالها ملول نشويد زيرا كه هر كه اين سوره را در نوافل خود بخواند حق تعالى زلزله بر او وارد نسازد و او را به زلزله و صاعقه و به آفتى از آفات دنيا نميراند، و در وقت مردن او ملكى كريم از نزد حق تعالى بر او نازل شود و بالاى سر او بنشيند و بگويد: اى ملك الموت ، نسبت به ولى خدا مدارا كن زيرا كه او مرا بسيار ياد مى كرد . اصول کافی ، ج2 ، ص 126 ، ح 24

و در روایتی دیگر پیامبر (ص) فرمودند : که هر کسی بعد از هر نمازش مقداری قرآن بخواند سختی های هنگام جان دادن را نمی چشد . و در آخر نیز پیامبر (ص) فرمودند :
حضرت عزرائیل در هنگام خواندن نماز به همه ی مردم اشراف دارد ، اگر این مردم را مواظب بر اوقات نماز دید ،خود ایشان شهادتین را تلقین می کند.