شفاعت چیست؟ / شفاعت “صحیح” و “باطل” کدام است؟
شفاعت چیست؟!
شفاعت از ماده “شفع” است كه در لغت به معنای “جفت شدن با چیزی ” است، و اصطلاحا به معنای حائل شدن برای رفع ضرر از كسی و یارساندن منفعتی به اوست و در عبارت ساده تر بدین معنا به كار میرود كه شخص آبرومندی از بزرگی بخواهد كه از مجرمی بگذرد یا بر پاداش خدمتگزاری بیفزاید.
پس شفاعت در معنای صحیحش برای حفظ تعادل بوده و وسیله ای است برای بازگشت گناهكاران و در معنای غلط موجب تشویق و جرات بر گناه.
🌟شفاعت واسطه شدن یک مخلوق میان خدا و دیگر مخلوقات برای رساندن خیر یا دفع شر در دنیا و آخرت است.
شفاعت مفهومی دینی است که عموم مسلمانان به آن باور دارند. بر اساس عقاید شیعه، شفاعت به طور کامل از آن خداوند است و هیچ کس بیاذن او نمیتواند شفاعت نماید.
بر این اساس اگر خداوند از ایمان بندهای راضی باشد به شفیعان اذن میدهد در حق او شفاعت کنند. باور به شفاعت در میان شیعیان جایگاه ویژهای دارد…
🌟مفهومشناسی: واژۀ شفاعت به معنای ضمیمه کردن یا پیوند دادن چیزی به چیزی دیگر است…. شفاعت را به واسطه شدن یک مخلوق، میان خداوند و دیگر مخلوقات برای رساندن خیر یا دفع شر دانستهاند….
شفاعت را باعث ایجاد تغییر و تحوّل در مجرم میدانند به گونهای که استحقاق کیفر را از او سلب و از قانون مجازات خارج میسازد؛ چنانکه بر اساس حدیثی از امام علی(ع)، توبه انسان گنهکار، او را از استحقاق کیفر بیرون آورده و مستحق عفو خداوند میکند: «لاشَفیعَ أنْجَحُ مِنَ التّوبَةِ : هیچ شفاعتی نجاتبخشتر از توبه نیست»…
به باور علامه طباطبایی شخصی که مشمول شفاعت میشود اسباب شمول رحمت الهی را به صورت ناقص در وجود خود دارد به صورتی که خدا از او رفع عذاب کند یا بر و رتبه او بیفزاید و با منضم کردن خود به شخص شفیع گویی سببیت را کامل میکند و مشمول رحمت الهی میشود….
🌟شهید مطهری شفاعت را صورت عینی و ملکوتی روابط معنوی در این جهان معنا میکند…
به باور شهید مطهری زمانی که یک انسان، سبب هدایت انسانی دیگر میشود رابطه پیروی و رهبری در میان آنان در رستاخیز به صورت عینی در میآید و عالِم از مُتُعَلِّم شفاعت میکند؛ به همین دلیل امام حسین(ع) شفیع بسیاری از مردم میشود، زیرا مکتب حسین(ع) باعث هدایت بسیاری در این دنیا شده است….
شفاعتکننده را از این رو شفیع میگویند که با ضمیمه کردن یا پیوند زدن شخص دیگری به خود،باعث رفع کمبودها و نجات او میشود….
🌟شفاعت “صحیح” و “باطل” 👈برداشت غلط از معنای شفاعت به این گفته میشود كه شخص شفیع از موقعیت و شخصیت و نفوذ خود استفاده كرده و نظر صاحب قدرت را بی هیچ حساب و كتابی درباره مجرم و یا گناهكار (زیر دستان خود) تغییر دهد .
🌟 بطور خلاصه شفاعت طبق این معنی هیچ گونه دگرگونی در روحیات و فكر مجرم یا متهم ایجاد نمی كند و تمام تأثیرها و دگرگونیها مربوط به شخصی است كه شفاعت نزد او می شود . این نوع از شفاعت در بحثهای مذهبی مطلقاً معنی ندارد زیرا خداوند کریم هیچ اشتباهی نمی كند كه بتوان نظر او را عوض كرد…
🌟می توان گفت شفاعت بر محور دگرگونی و تغییر موضع “شفاعت شونده” صورت می گیرد؛ یعنی شفاعت شونده موجباتی را فراهم می كند كه از یك وضع نامطلوب و در خور كیفر بیرون آمده و به وسیله ی ارتباط با شفیع، خود را در وضع قابل قبولی قرار می دهد كه شایسته ی بخشودگی گردد؛ این چیزی نیست جز “شفاعت صحیح ” كه شفاعت شونده به اشاره ی خداوند مورد شفاعت قرار می گیرد “وَ لا یَشفَعونَ اِلا لِمَن ارْتَضی… : و جز برای كسی كه [خدا] رضایت دهد شفاعت نمی كنند ” انبیاء / 28…
رد ؛ یعنی شفاعت شونده موجباتی را فراهم می كند كه از یك وضع نامطلوب و در خور كیفر بیرون آمده و به وسیله ی ارتباط با شفیع، خود را در وضع قابل قبولی قرار می دهد كه شایسته ی بخشودگی گردد؛ این چیزی نیست جز “شفاعت صحیح ” كه شفاعت شونده به اشاره ی خداوند مورد شفاعت قرار می گیرد “وَ لا یَشفَعونَ اِلا لِمَن ارْتَضی… : و جز برای كسی كه [خدا] رضایت دهد شفاعت نمی كنند .انبیاء / 28…
🌟 شفاعت به معنای مذكور از مسلّمات دین مبین اسلام به شمار میرود و در این زمینه علاوه برآیات متعدد قرآنی، روایات فراوانی از طریق شیعه و سنّی از رسول اكرم(ص) نقل گردیده است.
🌟اهل سنت نیز اصل شفاعت را پذیرفتهاند و در منابع آنها به ویژه به شفاعت پیامبر اکرم(ص) از مؤمنان تصریح شده است. در میان مسلمانان، وهابیان معتقدند تنها میتوان از خدا طلب شفاعت کرد و طلب شفاعت از غیرخدا شرک میدانند…اعتقاد به شفاعت در دیگر ادیان آسمانی همچون یهودیت و مسیحیت نیز وجود دارد….
🌟رابطه با توسل: شفاعت ارتباط نزدیکی با مفهوم توسل دارد؛ بر این اساس توسل کار فردی است که به دیگری پناه میبرد و از او طلب شفاعت میکند و شفاعت کار شخصی است که به او توسل شده و او از خدا میخواهد آن فرد را ببخشاید…
💢علاوه بر آنچه گفته شد توجه به نکات ذیل نیز ضروری است:
یک)🌟 اگر کسی تصور کند که رحمت الهی و شفاعت اهلبیت: سبب ورود همگان به بهشت خواهد شد نه تنها خلاف نص و ظواهر قرآن سخن گفته بلکه تمامی وعده و وعیدها و مراحل قیامت (سؤال و جواب و نفخ صور و پل صراط و بهشت و جهنم و ثواب و عقاب) را منتفی اعلام کرده است. زیرا اگر قرار است همگان به بهشت بروند، تمامی مراحل قیامت و آیات دال بر وقوع و تحقق قیامت بیفایده خواهد بود.
دوم)🌟 در آیات فراوانی این نکته تأکید شده است که میان موحد و کافر و ظالم و مظلوم و عادل و ظالم تفاوت وجود دارد و مرتبه و فرجام این دو گروه مساوی نیست. (لَا يَسْتَوِي الْخَبِيثُ وَالطَّيِّبُ) مائده/100 و (مَا يَسْتَوِي الْأَعْمَىٰ وَالْبَصِيرُ)غافر/ 59 .
سوم)🌟 به تصریح آیات قرآن پس از برپایی حساب و کتاب و میزان در صحنة محشر کفار و ظالمین حتماً به جهنم میروند و در آن خلود خواهند داشت. حشر/ 16 و 17 .
چهارم)🌟شفاعت موهبتی است که بر پایة میزان عمل صالح افراد انجام میشود و بیحساب و کتاب و از روی مصالح و مفاسد انجام میشود و در روایات آمده است که کاهل به نماز به شفاعت نایل نمیشود چه برسد به ظالم قاتل و مشرک.
پنجم)🌟 شفاعت قلمرو خاص دارد و هیچ گاه با شفاعت، حقالناس مورد بخشش قرار نمیگیرد…
ششم)🌟درست است که مقام والای اهلبیت و کرامت و عفو آنها در رأس و قلة مقامات انسانی است، اما این هرگز به این معنا نیست که ائمه:👈خلاف حکمت الهی (که عقل و نقل مؤید آن هستند) اقدامی انجام دهند و مسئلة قتل انبیا(ص) و ائمه و سیدالشهدا(ع) حق الله و مسئلة شخصی نیست بلکه،👈 حقالناس ساری و جاری در تاریخ است.
هفتم) 🌟مرحوم امام خمینی:
در تقریرات درس اسفار خود با بحث مبسوط در مورد شفاعت، میفرمایند👈 «شفاعت و هدایت دو روی یک سکه هستند». با این استناد و رویکرد به شفاعت چون شمر و یزید مانع هدایت انسانها شدند؛ بسیار بعید است که قاتلان اولیاء و ائمه(ص) به آسانی سکرات مرگ و حساب و پل صراط را بگذرانند و وارد بهشت شوند.(عدل الهی از منظر امام خمینی، دفتر هفدهم تبیان: 16 و معاد از دیدگاه امام خمینی: 76 موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;)
برگرفته از کتاب آیین اشک عزا در سوگ سید الشهدا (ع) نوشته استاد حسین انصاریان
🌟قرآن و شفاعت:
در قرآن درباره ی “شفاعت” در حدود سی آیه آمده است…
آیاتی كه در قرآن پیرامون “شفاعت” آمده است را میتوان به چند دسته تقسیم كرد:
💢 اول ـ آیاتی كه به طور مطلق شفاعت را نفی می كند؛ مشركانی كه آفریدگار جهان را دارای اوصاف انسانی و از جمله نیاز به انس با همسر و كمك یاران می دانستند ، برای جلب توجه خدای بزرگ یا مصونیّت از خشم وی دست به دامن خدایان پنداری میزدند و به پرستش فرشتگان و جنّیان و تعظیم در برابر بتها و پرداخته و میگفتند: ” وَیَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللّهِ مَا لاَ یَضُرُّهُمْ وَلاَ یَنفَعُهُمْ وَیَقُولُونَ هَـؤُلاء شُفَعَاؤُنَا عِندَ اللّهِ قُلْ أَتُنَبِّئُونَ اللّهَ بِمَا لاَ یَعْلَمُ فِی السَّمَاوَاتِ وَلاَ فِی الأَرْضِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا یُشْرِكُونَ “. یونس/18
🌟قرآن كریم نیز در مقام ردّ چنین پندار هایی میفرماید : ” لَیْسَ لَهُم مِّن دُونِهِ وَلِیٌّ وَلاَ شَفِیعٌ لَّعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ “. انعام /51
ولی باید توجه داشت كه نفی چنین شفیعان و چنین شفاعتی به معنای نفی مطلق شفاعت نیست و در خود قرآن كریم آیاتی داریم كه “شفاعت باذن الله ” را اثبات و شرایط شفیعان و نیز شرایط كسانی كه مشمول شفاعت واقع میشوند را بیان فرموده است…
🌟رضایت خدا نسبت به فرد مورد شفاعت: در مسئله شفاعت، رضایت خداوند نسبت به شفاعت شوندگان نیز شرط است. یعنی چنین نیست كه فیض شفاعت بدون استثنا نصیب هر كس شود، بلكه اسباب و ملاك خاصی دارد كه هر كس این ملاك را تحصیل كرده باشد، مشمول شفاعت شفاعت كنندگان قرار میگیرد و در غیر این صورت از این فیض محروم خواهد بود… در آیاتی راههایی برای نجات محرومان غیر از ایمان و عمل صالح چه از طریق پرداخت عوض های مالی و مادی ، یا پیوند و سابقه دوستی و یا مسأله شفاعت نفی شده است…
💢 دوم ـ آیاتی كه شفیع را منحصراً خداوند متعال معرفی می كند و شفاعت را فقط مخصوص ذات اقدس الهی می داند.بقره/ 254 – بقره/ 48 – مدّثر/48
💢سوم ـ آیاتی كه شفاعت را مشروط به اذن و فرمان خدا می كند؛…زمر /44 و سباء /23
💢چهارم – زمانی هم صلاحیت شفاعت شدن را از بعضی از مجرمان و گناهكاران سلب می كند .غافر /18
🌟نکته ی قابل توجه و مهمی که شاید گفتن آن خالی از لطف نباشد این است که وقتی به کتاب قرآن این راهگشای هدایت توجه می کنیم ،به نکته مهمی می رسیم كه بیش از 70 مرتبه كلمه ی نماز با این عنوان و یا عناوینی دیگر آورده شده است؛ چه چیزی در پس این همه اصرار نهفته است…. ترك نماز جزءِ آن چیزهایی است كه پیامبر (ص) ما درباره ی آن می فرمایند؛ كسی كه نماز را سبك بشمارد به شفاعت من دست نیابد و به خدا سوگند كه در كنار حوض [كوثر] بر من وارد نشود…
💢شفاعت کنندگان چه کسانی هستند؟
🌟از برخی آیات استفاده می شود که فرشتگان از شافعانند .نجم /26
🌟مفسران در تفسیر آیه “عَسَى أَن یَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا “. اسراء /79
گویند مقصود از مقام محمود ، همان مقام شفاعت برای پیامبراسلام است .
💢شرایط شفاعت شونده
رضایت خدا نسبت به فرد مورد شفاعت : در مسئله شفاعت ، رضایت خداوند نسبت به شفاعت شوندگان نیز شرط است . یعنی چنین نیست كه فیض شفاعت بدون استثنا نصیب هر كس شود ، بلكه اسباب و ملاك خاصی دارد كه هر كس این ملاك را تحصیل كرده باشد ، مشمول شفاعت شفاعت كنندگان قرار میگیرد و در غیر این صورت از این فیض محروم خواهد بود.
🌟از آیات و روایات شفاعت می توان بعضی از شرایط شفاعت شوندگان را كه موجب رضایت خداوند نسبت به شفاعت در حق آنان میگردد به دست آورد ، مانند شرایط ایمان ، اقامه نماز ،پرداخت زكات واعتقاد به معاد كه از آیات زیر به دست میآید : “فِی جَنَّاتٍ یَتَسَاءلُونَ * عَنِ الْمُجْرِمِینَ * مَا سَلَكَكُمْ فِی سَقَرَ * قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّینَ *وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِینَ * وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَائِضِینَ * وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِیَوْمِ الدِّینِ * حَتَّی أَتَانَا الْیَقِینُ * فَمَا تَنفَعُهُمْ شَفَاعَةُ الشَّافِعِینَ؛ بهشتیان در بهشت از مجرمین سؤال می كنند كه چه كردید كه اینك گرفتار عذاب دوزخ شدید؟… دوزخیان پاسخ میدهند، ما از نمازگزاران نبودیم، و با پرداخت زكات دستگیری از مسكینان نكردیم، و همواره عمر خویش را با اهل باطل به بطالت گذراندیم ، و روز جزا و قیامت را دروغ می پنداشتیم ، تااین كه ناگاه مرگ گریبان ما را گرفت و برایمان یقین حاصل شد. [اما اینان باید بدانند كه]، با این وضع، شفاعت شافعان در روز رستاخیز هرگز شامل حال آنها نمیشود… مدّثر /40-48
💢شرایط شفاعت
همچنین باید میان شفیع و شفاعت شونده رابطه ای بوده و شفاعت شونده زمینه ی شفاعت را در دنیا (با برقراری پیوند میان خود و شفیع ، ایجاد یك نوع سنخیت ـ هر چند ضعیف ـ ) بین خود و او برقرار سازد . اگر زنگارهای سیاهی و گناه آنقدر زیاد باشد كه به طور كلی سنخیّت بین دو گروه از بین رفته باشد ، شفاعت هیچ اثری نخواهد داشت (باید آهن باشد تا آهن ربا ، جذب كند ولی اگر زنگار تمام روی آهن را بپوشاند ، آهنربا آن را جذب نخواهد كرد.)
بحارالانوار /ج8 /ص 29
🌟زیارت امام رضا (ع)و شفاعت: مراد از اینکه امام صادق(ع) فرموده است: اگر امام رضا(ع) را عارفاً بحقه زیارت کنید، شفاعتتان می کنم ،حتی اگر مرتکب کبیره شده باشید ،چیست؟
💢پاسخ: زیارت در لغت عرب به معنای میل کردن و تمایل به کار رفته است…. و در اصطلاح به معنای حضور در نزد مزور به خاطر تکریم و تعظیم او است… و دارای سه رکن است: 👇
🌟 1.زائر: عبارت است کسی که میل و گرایش به کسی یا چیزی دارد .
🌟2.مزور: شخص یا چیزی که میل و گرایش زائر به سوی او است .
🌟3.صفت باطنی گرایش و میل که با تکریم و تعظیم زائر همراه است .
🌟هر گاه یکی از این سه رکن مختل شود یا به معنای واقعی و حقیقی تحقق نیابد، زیارت صحیح واقع نمی گردد و هر چه زائر معرفت و شناخت بیشتر و عمیق تری از مزور داشته باشد و مزور نیز از کمالات بیشتری برخوردار باشد تأثیرات زیارت بهتر و بیشتر خواهد بود.بنابراین، آنچه که از لفظ زائر نیز بدست می آید این است که میل و گرایش، یکی از اصول زیارت می باشد و بدون آن، زیارتی محقق نمی شود…
🌟 مطلب دیگری که تذکر آن بسیار مهم می باشد این است که تمامی کارهای خیر (از جمله زیارت) در صورتی می تواند مفید واقع شود که آن عمل خیر را انسان در آخرت به همراه خودش بیاورد ؛یعنی در صورتیکه آن اعمال به واسطه گناهان ما از بین رود، قطعا شفاعتی هم در کار نمی باشد زیرا ثواب آن عمل، مردّد به نگه داشتن آن تا روز قیامت است و به صرف انجام دادن آن، انسان نتیجه آن را نخواهد دید… ( آنچه علامه در باب حبط عمل در المیزان آورده است این مطلب را روشن می کند: “حق مطلب این است که انسان به مجرد اینکه عملى را انجام داد مستحق ثواب و یا عقاب مىشود، و لیکن این استحقاقش دائمى نیست، ممکن است دستخوش دگرگونى بشود، و وقتى از معرض دگرگونى در مىآید که دیگر عملى از او صادر نشود، یعنى بمیرد ” ترجمه المیزان، ج2، ص: 257)
🌟در نتیجه می توان گفت: اگر زائر، بتواند زیارتش را به سلامتی به مقصد خویش رساند، قطعا وعده شفاعت درباره وی محقق می شود ولی اگر (بواسطه گناهانش) نتوانست آن را به مقصد خویش رساند، قاعدتاً نمی تواند نسبت به امر شفاعت محقّ باشد. در این روایت نیز که امام فرموده اند:”حتی اگر گناهان کبیره ای داشته باشد” ؛منظور این نیست که انسان؛ دیگر با انجام یک زیارتِ عارفاً بحقه، آسوده خاطر باشد و هرگناه و جرم و جنایتی را مرتکب شود، به این امید که بخشیده می شود؛ بلکه مراد این است که اگر آن فرد؛ در قیامت دارای گناهان کبیره ای است که نتوانسته توبه کند؛و یا اصلاً قبل از آن زیارت مرتکب کبیره شده است، حال بواسطه این زیارتش (البته با جمیع شرائطش) شفاعت نصیب وی خواهد شد وبخشیده می شود.
🌟و اما منظور از “عارفاً بحقه” که در ادامه روایت آمده است (البته در متن سوال، این بخش حذف شده است)، به این نکته نیز اشاره می کند. لذا روایت را به طور کامل می آوریم.
از حمزه بن حمران نقل شده است که امام صادق (ع) فرمودند: نوه ام در سرزمین خراسان ، در شهری که به آن طوس می گویند، کشته می شود. هر کس که او را بامعرفت به حقش زیارت کند، من در روز قیامت دستش را گرفته و داخل بهشتش می کنم و لو اینکه گناه کبیره داشته باشد. راوی میگوید از امام پرسیدم، جانم به فدایت؛ معرفت حقش چه چیزی است؟ امام فرمودند: اینکه بداند، اطاعتش واجب است و اینکه او امامی است غریب و امامی است که به شهادت رسیده است. هر کس او را زیارت کند در حالیکه معرفت به وی داشته باشد، خداوند ثواب هفتاد شهیدی که حقیقتاً نزد پیامبر به شهادت رسیده باشند، را به او می دهد… بحار الانوار، ج 99، ص 35
🌟 آنچه که از ادامه روایت فهمیده می شود این است که امام صادق (ع) در مقام پاسخ به راوی که می پرسد “عارفا بحقه” یعنی چه؟ می فرمایند: اینکه امامت را واجب الاطاعه بدانی.حال سوال این است؛ که آیا صِرف همین اعتقاد؛ که امام، اطاعتش لازم است، کافی است یا لازم است انسان این اعتقاد را در عملش نشان دهد که اطاعت کردن از امامش را واجب می داند؟ مسلما گزینه دوم صحیح می باشد. پس روایت شامل کسی که اصرار بر گناهان کبیره دارد، نمی شود؛ پس دیدگاه اول به طور قطع نادرست می باشد.
🌟نتیجه آنکه هر کس عارفا بحقه به زیارت حضرت رضا (ع) برود صلاحیت شفاعت را به دست آورده است ولو آنکه در گذشته اش گناهان کبیره ای را مرتکب شده باشد؛ ولی الزاماً بدین معنی نمی باشد که هر کس صلاحیت شفاعت را دارا بود، مورد شفاعت هم واقع می شود؛ زیرا بسیاری از گناهان، جلوی خیرهائی که قرار بوده است به انسان برسد (از جمله شفاعت) را می گیرد.
🌟البته زیارت کردن، خود می تواند باعث کمک به انسان در تغییر مسیر زندگی شود. زیرا انجام عمل نیک، باعث کسب توفیق در اعمال نیک دیگر و رها کردن اعمال بد می شود.
💗حضرت فاطمه(س) و شفاعت:
🌟از جمله شفیعان روز محشر که در روایات وارد شده، اهل بیت پیامبر(ص) می باشند. حضرت فاطمه(س) نیز دارای مقام محمود که همان مقام شفاعت است، می باشد.
💢1. ازامام باقر(ع) نقل شده که فرمود: به خدا قسم ای جابر در روز قیامت حضرت فاطمه(س) جدا می کند و نجات می دهد شیعیان ومحبین و دوست دارانش را همچنان که مرغ دانه ی خوب از دانه ی بد را جدا می کند.
زمانی که شیعیان او با آن حضرت نزدیک در بهشت می رسند، خداوند در دل های آن ها می اندازد که برگردید و نگاه کنید، بر می گردند و نگاه می کنند. خداوند می فرماید: چرا برگشتید؟ در حالی که فاطمه(س) دختر حبیبم در بین شماست! و هر آینه شفاعت، او را درباره ی شما خواهم پذیرفت…
🌟می گویند: خدایا دوست داریم قدر و منزلت ما شیعیان فاطمه(س) در این روز شناخته شود…
پس از جانب خداوند خطاب می شود، ای دوستان من برگردید و نگاه کنید و ببینید هر کسی شما را به خاطر دوستی فاطمه(س) دوست داشته است، هر کسی شما را اطعام کرده است؟ هرکس را که به خاطر زهرا(س) شما دوستداران فاطمه را اطعام کرده، نیکی نموده و با جرعه ی آبی سیرابتان کرده است و یا غیبت افرد را از شما به خاطر دوستی فاطمه(س) برگردانده، دست او را بگیرید و به بهشت واردش کنید.
سپس امام باقر(ع) فرمود: به خدا قسم باقی نمی ماند در بین مردم جزشک کننده،یامنافق ویاکافر. بحارالانوار، ج 43، ص65 و ج 8 ، ص52
💢2. روزی رسول خدا(ص) با حضرت علی(ع) و امام حسن و امام حسین و حضرت فاطمه: نشسته بودند، در این حال حضرت رسول اکرم(ص) فرمودند: پروردگارا تو می دانی که این جماعت اهل بیت: من هستند و گرامی ترین مردم در نزد من می باشند، پس دوست بدار کسی که آن ها را دوست می دارد و دشمن بدار کسی را که آن ها را دشمن بدارد و … و آن ها را از هر پلیدی پاکیزه دار و از هر گناهی حفظ فرما و از جانب خودت به روح القدس تأیید گردان. سپس فرمودند: ای علی پس از من تو جانشین من بر آن ها هستی و …
🌟و گویا می بینم دخترم فاطمه که در روز رستاخیز مرکبی از نور سوار است و به پیش می آید و از طرف راست او هفتاد هزار فرشته و از چپ او هفتاد هزار فرشته، در مقابل هفتاد هزار فرشته و در پشت سرش هفتاد هزار فرشته حرکت می کند. سپس فرمودند: إنما امرة صلت فی الیوم واللیلة خمس الصلوات وصامت شهر رمضان وحجت بیت الحرام و زکت مالها واطاعت زوجها و ولایت علیاً بعدی دخلت الجنة بشفاعة بنتی فاطمه؛…
شیخ صدوق، امالی، ص 291، به نقل از کتاب شفاعة، ص 66 ، از علی درّی اصفهانی (نشر ام ابیها).
🌟هر زنی که در شبانه روز پنج نماز واجب را به جا آورد، در ماه رمضان روزه بدارد و حج خانه ی خدا را انجام دهد، و زکوة مال خویش را بپردازد و از شوهر خود اطاعت نماید و ولایت علی(ع) را بعد از من بپذیرد؛ چنین زنی به شفاعت دخترم فاطمه(س) داخل بهشت می شود.
💢3. در روایت دیگری وارد شده که حضرت فاطمه(س) مهریه ی خود را شفاعت گنهکاران امت پیامبر اکرم(ص) قرار داد، چنان که در هنگام عقد ازدواج فرمود: پدرجان چه فرقی بین من و زنان دیگر است؟…
🌟 من می خواهم مهریه ام با آنان فرق داشته باشد و آن را شفاعت گنه کاران امت شما قرار دهم. این درخواست مورد قبول خداوند سبحان واقع شد و جبرئیل فرود آمد و ورقه ای از حریر آورد که این مهریه در آن نوشته شده بود، چون هنگام مرگش فرا رسید وصیت کرد آن ورقه را در کفنش و بر روی سینه اش بگذارند و فرمود: در هنگام حشر این ورقه را به دست گیرم و از گنه کاران امت پدرم شفاعت کنم…احمدبن یوسف، اخبارالاول والاثار، ص 88 ، به نقل از چشمه در بستر ص 278 سید مسعود پور سید آقایی و شفاعت، علی دری اصفهانی، ص66 .
💢4. جابربن عبدالله از رسول خدا(ص) روایت می کند که حضرت فرمودند:
🌟هنگامی که روز قیامت فرا می رسد، دخترم فاطمه سوار بر ناقه ای از ناقه های بهشتی وارد عرصه محشر می شود که مهار آن ناقه از مروارید درخشان و … چشمانش از یاقوت سرخ است و برفراز آن قبّه ای (خیمه ای) از نور که بیرون آن از درونش و درون آن از بیرونش نمایان است، فضای داخل آن قبه انوار عفو الهی و خارج آن حتمیه پرتو رحمت خدایی است و … از جانب راست آن مرکب هفتاد هزار ملک، و از طرف چپ آن هفتاد هزار ملک و فرشته است و جبرئیل در حالی که مهار ناقه را گرفته است با همان صدای بلند ندا می کند: “نظرها به پایین افکنید این فاطمه(س) دختر محمد(ص) است که عبور می کند.” در آن هنگام حتی انبیا و صدیقین و شهدا، همگی از ادب دیده فرو می گیرند تا این که فاطمه عبور می کند و در مقابل عرش پروردگارش قرار می گیرد، آن گاه از جانب خداوند عزوجل ندا می شود ای محبوبه ی من، ای دختر حبیب من، بخواه از من، آن چه می خواهی تا عطایت کنم، شفاعت کن هر که را مایلی تا قبول کنم. در جواب حضرت می فرماید: ای خدای من، ای مولای من، دریاب ذریه ی مرا، شیعیان مرا، پیروان مرا، دوستان مرا، دوستان ذریه ی مرا، بار دیگر از جانب حق خطاب می رسد، کجا هستند ذریه ی فاطمه و پیروان او، کجایند دوستدارانش و دوستداران ذریه ی او؟ در آن هنگام جماعتی به پیش می آیند (جلو می آیند) فرشتگان رحمت آنان را از هرسوی در میان می گیرند و فاطمه (س) در حالی که پیش گام آن هاست؛ همگی را همراه خود به بهشت وارد می کند… بحارالانوار، ج 43، ص 219 و 220 و شیخ صدوق، امالی، ص 25.
🌿 شفاعت در آيينه روايات (1)
💢 پيامبر اكرم و جانشينان راستين آن حضرت (ع)، به پيروي از قرآن مجيد و در راستاي تفسير آيات شفاعت، اين موضوع را در سخنان خود ياد كرده و آن را يك اصل ثابت و نقطه درخشان در فرهنگ نامه اسلام، بيان نموده اند.
صدها روايات، درباره شفاعت و شرايط آن، در كتاب هاي حديثي شيعي و سني موجود است. ما به ذكر چند روايت اكتفا مي كنيم:
💢1. پيامبر اكرم (ص) فرمود: «اُعطيتُ خَمْساً… و اُعطِيتُ الشَّفاعَةَ فَاَخَّرْتُها لاُِمَّتي فَهِيَ لِمن لا يُشْرِكُ بِاللهِ شَيْئاً» مسند احمد، ج 1، ص 301/ صحيح بخاري، ج 1، ص 92 و 119 (باب التّيمّم و كتاب الصلوة).
خداوند بزرگ به من پنج امتياز عطا فرمود و يكي از آنها شفاعت است كه آن را براي امت خود نگاه داشته ام، براي كساني كه مشرك نباشند.
💢2. پيامبر اكرم (ص) در تفسير آيه «عَسي اَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً» اسراء/ 79.فرمود: «هُوَ المَقامُ الَّذي اَشْفَعُ لاُِمَّتي فِيهِ» مسند، احمد بن حنبل، ج 2، ص 528/ سنن ترمذي، ج 4، ص 365، ح 5145 .
مقام محمود كه در اين آيه آمده است👈 همان مقامي است كه در آن براي امتم شفاعت مي كنم.
💢3. پيامبر اكرم (ص) فرمود: «اَنَا اَوَّلُ شافِعٍ و اوَّلُ مُشَفَّعٍ» سنن ترمذي، ج 5، ص 248، ح 3695 / سنن دارمي، ج 1، ص 26 – 27 . من نخستين كسي خواهم بود كه شفاعت مي كند و اولين كسي خواهم بود كه شفاعتش پذيرفته مي شود.
💢4. نيز فرمود: «اَسْعَدُ النَّاسِ بِشَفاعَتي يَوْمَ الْقِيامَةِ، مَنْ قالَ لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ خالِصاً مِنْ قَلْبِهِ اَوْ نَفْسِهِ» ؛صحيح بخاري، ج 1، ص 36، (كتاب العلم، باب الحرص علي الحديث).خوشبخت ترين افراد به واسطه شفاعت من در روز رستاخيز كسي است كه بگويد: “لا اله الاّ الله” در حالي كه در قلب و وجودش اخلاص داشته باشد.
💢5. نيز فرمود: «شَفاعَتي لِكُلِّ مُسْلِمٍ» سنن ابن ماجه، ج 2، ص 1444.هر كس مسلمان باشد از شفاعت من بهره مند خواهد شد.
6. نيز فرمود: «اِنّي لَاَرجُو اَنْ اَشْفَعَ يَومَ الْقِيامَةِ عَدَدَ ما عَليَ الاَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ وَ مَدَرَةٍ»مسند، احمد بن حنبل، ج 5، ص 347. همانا اميدوارم كه در روز رستاخيز به عدد درختان و كلوخ هاي روي زمين، از مسلمانان شفاعت كنم!
7. نيز فرمود: «فَيُشْفَعُونَ حَتّي يَخْرُجَ مَنْ قالَ: لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ مِمَّنْ في قَلْبِهِ مِيزانُ شَعِيرَةٍ» مسند، احمد بن حنبل، ج 3، ص 345.آنگاه شفاعت مي شوند، تا آنجا كه حتي اگر كسي به اندازه يك جو، از ايمان واقعي داشته باشد از آتش جهنم خلاص مي شود.
8. نيز فرمود: «مَنْ صَلَّي عَلي مُحَمَّدٍ وَ قالَ الَلَّهُمَّ اَنْزِلْهُ الْمَقْعَدَ المُقَرَّبَ عِنْدَكَ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَجَبَ لَهُ شَفاعَتِي» مسند، احمد بن حنبل، ج 4، ص 108.هر كس بر من درود فرستد و بگويد: خدايا، او را در روز قيامت به مقام قرب خود جاي ده، شفاعت من براي او واجب مي شود.
9. نيز فرمود: «اَنَا اَوَّلُ شافِعٍ فِي الْجَنَّةِ» صحيح مسلم، ج 1، ص 130/ سنن دارمي، ج 1، ص 27.من اولين كسي ام كه در بهشت شفاعت مي كند.
پيامبر اكرم فرمود: كسي كه قرآن را بياموزد و احكام آن را پاس بدارد، خداوند او را اهل بهشت قرار مي دهد و شفاعت او را درباره ده نفر از خويشاوندانش كه همه سزاوار آتش باشند، مي پذيرد.
10. علي عليه السلام فرمود: «لَنا شَفاعَةٌ و لاَِهْلِ مَوَدَّتِنا شَفاعَةٌ» خصال، صدوق، ص 624.ما شفاعت مي كنيم و دوستان ما نيز مقام شفاعت دارند.
🌿 شفاعت در آيينه روايات (2)
💢 مقام محمود و شفاعت پيامبر اكرم:
🌟بر پايه روايات اسلامي، بر بام بلند مقام شفاعت كه همان مقام محمود است، چهره مبارك خاتم الانبياء مي درخشد. آن حضرت در آن مقام طلوع مي كند و فروغ شفاعت خويش را برامت جاري مي سازد.
آن بزرگوار چنين فرمود: «هنگامي كه در مقام محمود قرار گيرم براي افرادي از امتم كه مرتكب گناهان بزرگ شده اند شفاعت مي كنم و خداي متعال، شفاعتم را در باره آنان مي پذيرد. به خدا سوگند! كساني كه ذريّه و فرزندان مرا آزار داده باشند، شفاعت نمي كنم.» الميزان، طباطبايي، ج 1، ص 176 – 177.
🌟نيز فرمود: «آن هنگام كه رستاخيز بر پا شود، من پيشواي پيامبران و سخنگوي آنان و صاحب شفاعت ايشان خواهم بود… .» سنن ترمذي، ج 5، ص 247، ح 3692/ سنن ابن ماجه، ج 2، ص 1443.
💢 شفاعت قرآن و عترت:
🌟بنابر احاديث فراوان،در روز رستاخيز، قرآن و عترت نيز شفاعت مي كنند. پيامبر اكرم(ص) فرمود: «اِنّي لَاَشْفَعُ يَوْمَ الْقِيامَةِ فَاُشَفَّعُ، و يَشْفَعُ عَلِيٌّ فَيُشَفَّعُ وَ يَشْفَعُ اَهْلُ بَيْتي فَيُشَفَّعُونَ»؛ من در روز قيامت، شفاعت مي كنم و شفاعتم پذيرفته مي شود وعلي (ع) شفاعت ميكندو شفاعتش پذيرفته مي شود، اهل بيت من شفاعت مي كنند و شفاعت آنان هم پذيرفته مي شود.» مناقب، ابن شهر آشوب، ج 2، ص 15/ مجمع البيان، ج 1، ص 104، (با اندكي تفاوت).
🌟نيز فرمود: «اَلشُّفَعاءُ خَمْسَةٌ: اَلْقُرآنُ وَ الرَّحِمُ وَالْاَمانَةُ و نَبِيُّكُمْ وَ اَهْلُ بَيْتِ نَبِيِّكُمْ»؛ شفاعت كنندگان پنج دسته اند: قرآن، خويشاوندان، امامت، رسول اكرم و اهل بيت پيامبر (ع).»مناقب، ابن شهر آشوب، ج 2، ص 15/ مجمع البيان، ج 1، ص 104،🌟نيز فرمود:«قرآن رابياموزيد؛ زيرا قرآن در روز قيامت، اهل قرآن را شفاعت مي كند.مسند، احمدبن حنبل، ج5، ص 251.
🌟امام صادق (ع) سه مرتبه فرمود: «وَاللهِ لَنَشْفَعَنَّ لِشيعَتِنا…»؛ به خدا سوگند! شيعيان خود را شفاعت مي كنيم. مناقب، ابن شهر آشوب، ج 2، ص 14.نيز فرمود: «شَفاعَتُنا لاَِهْلِ الْكَبائِرِ مِنْ شِيعَتِنا…»؛ شفاعت ما براي كساني از شيعيان ما است كه مرتكب گناهان بزرگ شده اند… من لايحضره الفقيه، ج 3، ص 376.
🌟معاوية بن عمار از امام صادق (ع) پرسيد: «مَنْ ذَالَّذِي يَشْفُعُ عِنْدُهُ اِلاَّ بِاِذْنِهِ»؛ «آنان كه از سوي خداوند اذن دارند، چه كساني اند؟»
پيامبر فرمود: «در پرتو شفاعت يك نفر از امت من، جمعيتي بيش از افراد بني تميم به بهشت خواهند رفت.»
آن حضرت پاسخ داد: «قالَ نَحْنُ اُولئِكَ الشَّافِعُونَ»؛ ما آن شفاعت كنندگان مي باشيم. تفسير عياشي، ج 1، ص 136/ محاسن برقي، ص183،(با اندكي تفاوت).
🌿 شفاعت در آيينه روايات (3)
💢شفاعت پيامبران، فرشتگان و مؤمنان
🌟پس از قرآن و عترت، فروغ شفاعت از جمال انبياي بزرگ، فرشتگان مقرّب،علماي رباني، شهدا و مؤمنان، ساطع است. آنان در عرصه رستاخيز به شفاعت گناهكاران قيام مي كنند.
🌟پيامبر اكرم (ص) فرمود: «يَشْفَعُ النَّبِيُّونَ وَالْمَلائِكَةُ وَالْمُؤْمِنُونَ…»؛ پيامبران و فرشتگان و مؤمنان شفاعت مي كنند. صحيح، بخاري، ج 9، ص 40.
🌟نيز فرمود: «يَشْفَعُ يومَ الْقِيامَةِ، اَلْاَنْبِياءُ ثُمَّ الْعُلَماءُ ثُمَّ الشُّهَداءُ»؛ در روز رستاخيز، پيامبران و سپس دانشمندان و سپس شهيدان راه خدا شفاعت مي كنند. سنن ابن ماجه، ج 2، ص 1443.
نيز فرمود: «فَيُؤْذَنُ لِلْمَلائِكَةِ وَ النَّبِيِّين و الشُّهَداءِ اَنْ يَشْفَعُوا فَيَشْفَعُونَ و يُخْرِجُونَ مَنْ كانَ في قَلْبِهِ ما يَزِنُ ذَرَّةً مِنْ اِيْمانٍ»؛ پس اذن داده مي شود كه فرشتگان و پيامبران وشهيدان شفاعت كنند.آنگاه آنان شفاعت مي كنند و هر كس را كه ذرّه اي ايمان در قلب او باشد از آتش خارج مي كنند. مسند، احمد بن حنبل، ج 5، ص 43.
🌟اكنون روشن شدكه شفاعت،جلوه هاي قدسي با اذن خداوند نزد او پذيرفته است.”پيامبر اكرم (ص)و قرآن و عترت و دانشمندان و شهيدان شفاعت مي كنند.” 🌟خلاصه آنكه، علي (ع) فرمود: ما شفاعت مي كنيم و دوستان ما نيز مقام شفاعت دارند.خصال، صدوق، ص 624.
🌟 پيامبر اكرم فرمود: «كسي كه قرآن را بياموزد و احكام آن راپاس بدارد، خداوند او را اهل بهشت قرار مي دهد و شفاعت او را درباره ده نفر از خويشاوندانش كه همه سزاوار آتش باشند، مي پذيرد.» سنن ترمذي، ج 4، ص 245/ سنن ابن ماجه، ج 1، ص 78/ مسند احمد، ج 1، ص 148.
نيز فرمود: «هنگامي كه انسان مؤمني، به نود سالگي رسد، خداوند گناهان او را مي بخشد و شفاعت او را درباره خويشانش مي پذيرد.» مسند احمد، ج 2، ص 89.
🌟همچنين فرمود: «در پرتو شفاعت يك نفر از امت من، جمعيتي بيش از افراد بني تميم به بهشت خواهند رفت.» سنن دارمي، ج 2، ص 328/ سنن ترمذي، ج 4، ص 46/ سنن ابن ماجه، ج 2، ص 1444.
🌟نيز فرمود: «اهل بهشت در صف هايي منظم مي ايستند. آنگاه يكي از دوزخيان، از مقابل يكي از آنان عبور مي كند و به او مي گويد: آيا ياد داري كه يك روز از من آب خواستي و من تو را سيراب كردم؟ پس اكنون مرا ياري كن. در اين هنگام آن شخص كه اهل بهشت است براي او شفاعت مي كند و نيز يكي از اهل جهنم بر يكي از اهل بهشت مي گذرد و به او مي گويد: آيا به خاطر داري كه روزي آب وضو به تو دادم، پس مرا ياري كن. آن شخص او را شفاعت مي كند.» سنن ابن ماجه، ج 2، ص 1215.
🌟شيخ مفيد مي گويد: «وَ يَشْفَعُ الْمُؤْمِنُ البَرُّ، لِصَديقِهِ الْمُؤْمِنِ المُذْنِبِ، فَتَنْفَعُهُ شَفاعَتُهُ و يُشَفِّعُهُ اللهُ وَ عَلي هذَا الْقَوْلِ اِجْماعُ اْلاِمامِيَّةِ»؛ مؤمن پارسا و نيكوكار براي دوست گناهكارش شفاعت مي كند و خداوند، شفاعتش را مي پذيرد و اين مطلب، نزد عموم اماميه، پذيرفته شده است.مسند، احمد بن حنبل، ج 5، ص 43.
🌟 پيامبر اكرم (ص) فرمود: «… وَ اِنَّ اَدْنَي الْمُؤْمِنِينَ شَفاعَةً يَشْفَعُ في اَرْبَعينَ مِنْ اِخْوانِهِ»؛ و كمترين مرتبه شفاعت مؤمن آن است كه در باره چهل نفر از برادرانش شفاعت مي كند.
اوائل المقالات، مفيد، ص 53…
شفاعت در بهشت را از حضرت معصومه طلب کنید:
🌟بانویی که به شفاعتش شیعیان وارد بهشت می شوند👌
امام صادق(ع) فرموده اند: بانویی از فرزندان من در قم از دنیا می رود که اسمش فاطمه دختر موسی است و به شفاعت او همه شیعیان من وارد بهشت می شوند…
💢شفاعت امام حسین(ع) در قیامت!
ما شیعیان معتقدیم که معصومین (ع) و اولیای الهی خصوصاَ امام حسین (ع) دارای مقام شفاعت هستند به همین جهت در زیارتنامه هاى حسینى کراراً از خداوند به وسیله آن حضرت تقاضاى شفاعت مى کنیم.
در سجده اى که در پایان زیارت عاشوراى حسینى انجام مى شود بعد از حمد و ستایش خداوند خدا را به سبب تحمّل مصیبت آن حضرت شکر مى گوییم ، سپس عرضه مى داریم: 👇
«أَللّهُمَّ ارْزُقْنی شَفاعَةَ الْحُسَیْنِ یَومَ الْوُرُودِ ; خدایا شفاعت حسین را روز ورود در صحنه محشر به من روزى کن » و به دنبال آن مى افزاییم:
« وَثَبِّتْ لِی قَدَمَ صِدْق عِنْدَکَ مَعَ الْحُسَیْنِ وَأَصْحابِ الْحُسَیْنِ الَّذینَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَیْنِ(علیه السلام) ; خداوند گام هاى مرا از روى صدق نزد خودت ، با حسین و یارانش ثابت بدار همان یارانى که خون خود را تقدیم او کردند .»
💢استجابت دعا زیر قبّه آن حضرت و بودن شفا در تربت پاکش جلوه هاى دیگرى از این شفاعت عظمى است و این که در روایات آمده که امام حسین(ع) هنگام وداع با حرم جدّش لحظاتى در خواب فرو رفت و در عالم رؤیا این سخن را از جدش شنید: «اِنَّ لَکَ فِى الْجَنَّةِ دَرَجاتٌ لاتَنالُها اِلاّ بِالشَّهادَةِ ; براى تو مقامى نزد خدا تعیین شده که جز با شهادت به آن نمى رسى ».
بحارالانوار، ج 44، ص 313 و 328
به یقین یکى از شؤون این مقام، همان مقام شفاعت است .
💢آیا شفاعت به این معناست که من هر گناهى را مى خواهم مرتکب شوم ، و هر وظیفه واجبى را بخواهم ترک گویم و بعد دست تمنّا به سوى آن حضرت دراز کرده و او را شفیع خود در درگاه خداوند قرار دهم؟
به یقین چنین نیست ، شفاعت معصومین و اولیاى الهى(ع) چراغ سبز براى انجام گناه نیست ، بلکه به عکس یک عامل بازدارنده در برابر گناه است ، زیرا من به هنگام تقاضاى شفاعت مى گویم اگر لغزشى از من سر زد باید مراقب باشم آلوده گناه نشوم تا رابطه من با اولیاى الهى قطع نگردد و روى این را داشته باشم که از آن حضرات بخواهم شفیع من در درگاه خداوند غفور و رحیم باشند .
💢ما شیعیان که امید به شفاعت معصومین (ع) داریم باید هنگامى که در مجالس عزاى آنان شرکت مى کنیم و از وعّاظ گرامی، شجاعت ها، فداکارى ها، مبارزه با شرک و ظلم و باطل و دفاع آنها از حق را می شنویم ، تصمیم بگیریم که به پیشوایان بزرگ خود اقتدا کنیم و گامى در جاى گام هاى آن حضرات بگذاریم و در حلقه پیروان آنان درآییم و این خود نوعى شفاعت تکوینى است.
و نیز زمانى که به زیارت تربت پاکشان مى رویم و محلّ شهادت آن حضرات(ع) و یاران پاکبازشان را از نزدیک مى نگریم تصمیم بگیریم که ما نیز درهمان مسیر و در همان طریق وارد شویم و با یزیدیان زمان خود به پیکار برخیزیم و اسلامى را که آن حضرات براى حفظ آن، خون خود و خون عزیزان و یارانش را فدا کردند زنده نگه داریم و در خود پیاده کنیم، حریمش را پاس داریم و در برابر دشمنانى که در هر عصر و زمانى وجود دارند بایستیم و دفاع کنیم تا مشمول شفاعت آن بزرگواران قرار گیریم ….
اهداف قیام حسینی ، ص 117 3- مرتضى مطهرى ، عدل الهى ،ص265
💢شفاعت امام حسین(ع) در لسان بزرگان
استاد شهید مرتضى مطهرى مىنویسد: «… بسیارى از عوام مردم… مىپندارند كه پیغمبر اكرم(ص) و امیرالمومنین (ع) و حضرت زهرا (س) و ائمه اطهار خصوصا امام حسین (ع) متنفذهایى هستند كه در دستگاه خدا اعمال نفوذ مى كنند، اراده خدا را تغییر مى دهند و قانون را [نعوذبالله] نقض مى كنند…»
اهداف قیام حسینی ، ص 117
مرتضى مطهرى ، عدل الهى ،ص265
💢ایشان در ادامه مى افزاید: «اگر كسى گمان كند كه تحصیل رضا و خشنودى خداى متعال راهى دارد و تحصیل رضا و خشنودى فرضا امام حسین(ع) راهى دیگر دارد و هر یك از این دو جداگانه ممكن است سعادت انسان را تامین كنند دچار ضلالت بزرگى شده است.
در این پندار غلط چنین گفته مىشود كه خدا با چیزهایى راضى مىشود و امام حسین (ع) با چیزهاى دیگر، خدا با انجام دادن واجبات مانند نماز، روزه، حج، جهاد، راستى، درستى و … و با ترك گناهان راضى مىگردد ولى [نعوذبالله] امام حسین (ع) با این كارها كارى ندارد رضاى او در این است كه مثلا براى فرزند جوانش على اكبر گریه و یا لااقل تباكى كنیم، حساب امام حسین از حساب خدا جداست به دنبال این تقسیم چنین نتیجه گرفته مى شود كه تحصیل رضاى خدا دشوار است زیرا باید كارهاى زیادى را انجام داد تا او راضى گردد ولى تحصیل خشنودى امام حسین(ع) سهل است فقط گریه و سینه زدن و زمانى كه خشنودى امام حسین (ع) حاصل گردد او در دستگاه خدا نفوذ دارد، شفاعت مى كند و كارها را درست مىكند… و گناهان هر چه باشد با یك فوت از بین مى رود این چنین تصویرى از شفاعت نه تنها باطل و نادرست است بلكه شرك در ربوبیت است و به ساحت پاك امام حسین (ع) كه بزرگترین افتخارش عبودیت خداست نیز اهانت است…»
اهداف قیام حسینی ، صص266 ـ 267
💢به عقیده ایشان امام حسین شفیع كسانى است كه از مكتب او هدایت یافته اند او شفیع كسانى نیست كه مكتبش را وسیله گمراهى ساخته اند…
اهداف قیام حسینی ،ص271
💢درست است كه حضرت امام حسین (ع) كشتى نجات امت اسلامى است اما نه براى كسانى كه چون پسر نوح یك عمر نافرمانى كرده و تنها با اسم شیعه حسینى انتظار رهایى و شفاعت دارند.
آن چشمى كه براى اباعبدالله نگرید و آن دلى كه از سوز این حماسه شكوهمند نشكند چشم و دل انسانى نیست و این گریهها و سوگواریهاست كه پیوند عاطفى جامعه را با ماجراى جاویدان كربلا مستحكم نموده و جویبارهاى باصفاى معنویت را به سوى دشتهاى تشنه معرفت جارى مى نماید و روح سلحشورى و استوارى را در بین شیعیان تقویت مى كند اما این مطلب با آن جداست كه این فروغ معنوى شهید شد تا مردم دور هم نشسته گریه كنند و با این كار از معاصى خویش نجات یابند, آخر این كه با سیاق آیات قرآن و مكتب رسول اكرم(ص) سازگارى ندارد و این درست نیست كه جد امام حسین (ع) براى تزكیه و تهذیب بیاید و العیاذبالله حضرت امام حسین (ع) كشته شود تا منفذى براى نجات گناهكاران پدید آید …
💢 چقدر تأسف انگیز است كه بگوییم امامى كه در لحظات حساس جنگ نماز خوف خواند از افرادى حمایت مى كند كه حتى در شرایط عادى به نماز وقتى نمى نهند به خاطر این كه به جاى نماز برایش عزادارى كرده اند و به اطمینان شفاعت او پایه و ستون دین را ترك نموده و یا آن را كم اهمیت جلوه داده اند…
واى به حال مسلمانى كه حقوق اسلامى را رعایت نكند و واجبات دینى و دستورات قرآنى را انجام ندهد و یا خداى نكرده به ارتكاب امور حرام آلوده گردد و آنگاه دلش به این خوش باشد كه من پیرو اباعبدالله (ع) هستم، این شخص چگونه مریدى است كه نه از كارهاى امام حسین(ع) خوشش مىآید و نه حضرت امام حسین (ع) از اعمال او راضى است…
💢 به قول مرحوم دكتر آیتى:بسیارى از مردم مرید امام حسین (ع) شدهاند و از این جهت است كه او را نشناختهاند و تصور كردهاند كه مىشود با یك سلام و تعارف امام را طرفدار خود ساخت، اگر كسى معناى پیامبرى و امامت را نیك بشناسد، به اینگونه اشتباهات گرفتار نمىشود و براى پیغمبر و امام در مقابل دستگاه خدا حسابى باز نمى كند و مى داند كه بزرگى پیغمبر و امام بر پایه بندگى خدا استوار است و جز از راه بندگى پروردگار نمى توان از پیغمبر و امام بهره مند شد…ابراهیم آیتى ، بررسى تاریخ عاشورا ، ص125 ـ 126
🌟شفاعت وسیع پیامبر اکرم در قیامت
💢امام صادق(ع) در وصف قیامت و شفاعت پیامبر اسلام(ص) چنین فرمود: در روز قیامت مردم از شدت داغی و رنج آن روز غرق در عرق میشوند، و با خود میگویند نزد حضرت آدم (ع) برویم تا او در پیشگاه خداوند از ما شفاعت کند، به محضر آدم (ع) میروند و عرض میکنند: “برای ما در پیشگاه خدا شفاعت کن” حضرت آدم (ع) آنها را به پیامبران بعد از خود ارجاع، شما نزد نوح بروید، آنها به حضور حضرت نوح (ع) میآیند، حضرت نوح(ع) آنها را به پیامبران بعد از خود ارجاع میدهد، تا به عیسی (ع) میرسند، نزد عیسی(ع) میآیند، عیسی (ع) میفرماید: “فَعَلَیکُم بِمُحَمدٍ رَسُولِ اللهِ (ص)؛ بر شما باد به محضر رسول خدا محمد(ص) بروید.”
💢آنها به محضر پیامبر(ص) میآیند، و از او تقاضای شفاعت میکنند، آن حضرت میفرماید: “با من بیایید، آنها پشت سر حضرت حرکت میکنند، تا به در بهشت نزد باب الرحمن(در رحمن) میرسند، پیامبر (ص) در آنجا خدا را سجده میکند، و همچنان سجده را ادامه میدهد، آنگاه خداوند به او میفرماید: “سرت را از سجده بردار، و شفاعت کن که شفاعتت پذیرفته است، و هر چه میخواهی تقاضا کن که برآورده است….
بحارالانوار، ج8، ص 35 و 36
💢 روزی حضرت زهرا(س) به پدرش رسول خدا(ص) عرض کرد: “در روز سخت و پر وحشت قیامت، در کجا با تو دیدار کنم؟👈 “پیامبر: ای فاطمه! در کنار در بهشت، که در آنجا پرچم حمد در دست من است و در پیشگاه خدا از امتم شفاعت میکنم…
💢فاطمه: ای پدر! اگر در آنجا تو را نیابم در کجا با تو دیدار کنم؟ پیامبر: در کنار حوض کوثر با من دیدار کن، که در آنجا در پیشگاه خدا عرض میکنم: پروردگارا امت مرا سیراب فرما… فاطمه: اگر در آنجا دستم به شما نرسید، در کجا با شما دیدار کنم؟ پیامبر: در پل صراط مرا دیدار کنی، که در آنجا ایستادهام و به خدا عرض میکنم: “پروردگارا! امت مرا به سلامت بدار.”
💢 فاطمه: اگر در آنجا دستم به شما نرسید، در کجا شما را بیابم؟ پیامبر: مرا در پرتگاه دوزخ مییابی، که در آنجا امتم را از افتادن به دوزخ، باز میدارم و داغی زبانههای آتش دوزخ را از آنها دفع مینمایم .در این هنگام حضرت زهرا (س) شادمان و خرسند گردید…
امالی شیخ صدوق، ص166.
💢شخصی به نام ابوایمن به محضر امام باقر(ع) آمد و عرض کرد: “شما مردم را مغرور میکنید و همواره میگویید شفاعت محمد(ص)، شفاعت محمد (ص)” امام باقر (ع) از سخن او خشمگین شد و به او فرمود: “وای بر تو ای ابوایمن، پرهیزکاری تو از هوی و هوس، تو را مغرور ساخته است، اگر وحشتهای سخت قیامت را میدیدی، میفهمیدی که نیاز به شفاعت پیامبر(ص) داری، وای بر تو آیا جز برای آن کسی که سزاوار آتش دوزخ است، شفاعت وجود دارد؟
ما در مورد شیعیانمان شفاعت داریم، شیعیان ما نسبت به بستگانشان شفاعت دارند، مومن(ممکن است) به تعداد افراد دو قبیله ربیعه و مضر شفاعت کند، او حتی ممکن است در مورد نوکر خود شفاعت کند، و به خدا عرض نماید.”پروردگارا! این خدمتکارم، مرا در سرما و گرما حفظ و کمک کرد او را نجات بده….
💢شفاعت وسیع پیامبر(ص)
از حضرت امام محمّد باقر(ع) شنیدم که مىگفت: چون روز قیامت بر پا شود، خداوند همه مردم را عریان و پابرهنه در زمین هموارى جمع میکند؛ و آنها را در راه محشر به قدرى متوقف میدارند که همگى عرق بسیارى مىکنند و نفَسهاى آنان به شدت میزند،و به قدرى که خداوند اراده کرده است درنگ مىکنند؛ و این است معناى گفتار خداوند تعالى:
«فَلَا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْسًا؛ و در آن وقت (اى پیامبر) نمىشنوى مگر صداى آرام و بدون صوت را.» در این حال منادى از عرش ندا میکند: کجاست پیامبر امّى؟
خلایق میگویند: این صداى تو به همه رسید و همه شنیدند، آن پیامبر را با اسمش صدا کن!…
💢منادى ندا میدهد: کجاست پیامبر رحمت: محمد بن عبدالله؟رسولالله (ص) بر پا مىایستد، و از همه مردم جلوتر مىآید تا اینکه مىرسد به حوضى که طول آن به قدر مسافت ما بین أیْلَة و صَنْعَاء است، و در کنار حوض مىایستد و پس از آن صاحب شما را ندا مىکنند؛ او هم به جلو مىآید و در برابر مردم با رسول الله وقوف مىکند…
💢 سپس به مردم اجازه داده مىشود و آنان به حرکت در مىآیند. و در آن وقت، مردم به دو دسته تقسیم مىشوند: جماعتى در حوض وارد مىشوند، و جماعتى را از حوض دور مىکنند و چون رسولالله(ص) ببیند که از محبان ما اهل بیت کسى را از حوض دور کنند گریه میکند و میگوید: اى پروردگار من! شیعه على! اى پروردگار من! شیعه على! در این حال خداوند فرشتهاى را مىگمارد که از آن حضرت بپرسد: اى محمد! سبب گریه شما چیست؟! رسول الله میگوید: چگونه نگریم بر جماعتى که از شیعیان برادرم علىّ بن ابى طالب هستند، و من آنان را مىنگرم که از حوض دورشان کرده اند، و به جانب أصحاب دوزخ روان ساخته اند!؟
💢خداوند عز و جل میگوید: اى محمد! من از گناهان آنها گذشتم و همه را به تو بخشیدم و من آنان را به تو و به کسانى که از ذریه تو هستند و آنان آن ذرّیه را دوست دارند و ولایت آنها را برعهده گرفتهاند، ملحق ساختم و آنها را از زمره و جمعیت تو قرار دادم و در حوض تو وارد کردم و شفاعت تو را درباره آنان پذیرفتم و به همین دلیل تو را مکرم و گرامى داشتم… و حضرت باقر (ع) گفتند: در آن روز چه بسیار از مردان و زنان گریه کنندهاى که چون این جریان را ببینند، فریاد مىزنند: یامحمداه! و هیچ یک از موالیان ما و از محبان ما نمىماند مگر آنکه در حزب ما قرار مىگیرد و با ما وارد در حوض ما مىشود…
کتاب «بشارة المصطفى» و «مجالس» شیخ مفید و «أمالى» شیخ طوسى که روایت کرده اند از شیخ مفید…
کتاب راهنمای سفر آخرت
ناصر کاوه