راهنمای سفر آخرت

🌿 (مرحله پنجم) نکیر و منکر (1)

💢 سوالات نکیر و منکر از مهم ترین حوادث شب اول قبرند.

بنابر روایاتی که در حد تواترند ، این دو فرشته(که هیبت زیادی داشته و موجب رعب میت می شوند)

ماموران خداوند برای بررسی اعتقادات شخص تازه ‌در گذشته هستند.

در برخی روایات از این دو فرشته به «دو نگهبان قبر» تعبیر شده است.

نکیر و منکر در شب اول قبر وارد می شوند.

یکی در جانب راست و دیگری در جانب چپ متوفی قرار می گیرد و شروع به پرسیدن سوالاتی از او می کنند.

این سوالات راجع به اعتقادات مهم، هم چون خدایت کیست.

پیامبر و امامت کیست. و جوانیت را در چه راهی صرف کردی می باشد.

💢رسول خدا (ص) فرموده است:

همانا بنده هنگامى كه داخل قبر خود شود دو ملك نزد او حاضر شوند

(یكى منكر و دیگرى نكیر است)

و اول چیزى كه از وى سؤال كنند (از پروردگار، و پیغمبر، و امام او سؤال نمایند) پس اگر جواب دهد نجات یافته است،

و اگر متحیر بماند و جواب نگوید عذابش نمایند. كشف المحجة لثمرة المهجة، ص: 273

💢 تعابیری همچون « شرّ نکیر و منکر » یا «هول نکیر و منکر»:

 

که در روایات آمده است، به دلیل ترس و اضطرابی است که با دیدن این دو فرشته، به سراغ میت می‌آید.

همچنین به نزدیکان میت سفارش شده است که پس از خاکسپاری، میت را تنها نگذارند .

با تلقین به او، در پاسخ دادن به سئوالات نکیر و منکر یاری‌اش کنند.

اصول کافی ،‌ باب المسأله فی القبر 2/ 634 و 3/201

💢 در برخی روایات نقل است که سوال قبر مخصوص همه نیست بلکه فقط از کسانی که دارای ایمان محض یا کفر محض هستند سوال می شود .

حساب و کتاب بقیه موکول به روز قیامت است .

در قبر سوال نمی شود مگر از کسانی که ایمان خالص یا کفر خالص دارند و از افراد دیگر صرف نظر می شود.

این روایت به صورت های دیگر نیز از ائمه معصومین نقل شده است.الكافی، ج‏3، 235

💢 ابوبکر حضرمی می گوید از امام صادق(ع) پرسیدم: من المسئولون فی قبورهم:

از چه کسانی در قبرهایشان سوال می شود فرمود: از کسانی که ایمان خالص یا کفر خالص دارند. فروع کافی ،ج2،ص 237

 

💢به دلیل تناقضی که این روایات با دسته ای دیگر از روایات مربوط به عمومیت سوال نکیر و منکر دارند،

بعضی از علما معتقدند که سوال های خاص(بررسی دقیق اعمال) مربوط به مومن محض و کافر محض است .

از دیگران فقط راجع به کلیات سوال می شود و از جزئیات در قبر پرسیده نمی شوند.

عالم برزخ در چند قدمی ما: محمد محمدی اشتهاردی، ص 109

💢 شاید به دلیل همین حساب و کتاب است, که برخی روز قیامت بی حساب و معطلی وارد بهشت یا جهنم می شوند.

اما بقیه باید اعمال شان به دقت مورد محاسبه قرار گیرد.

🌿 اعمالی برای نجات از عذاب نکیر و منکر و آسان شدن پاسخ گویی

💢 پاسخ گویی در شب اول قبر برای اینکه نکیر و منکر در شب اول قبر با انسان مهربان شوند .

ترس از آن دو فرشته از انسان دور شود، اعمالی وارد شده است که ما به اختصار شرح می دهیم.

1 – نماز – ضمرة بن حبیب گوید راجع به نماز از پیغمبر (ص) سؤال كردند، فرمود: نماز از واجبات دین است …

شفیع نزد ملك الموت، و مونس قبر و فرش زیر پهلو است. جواب نكیر و منكر است. نصایح ص369

2 – نماز شب – امام صادق (ع) از پدرانش از پیامبر (ص) نقل كردند كه: نماز شب باعث خشنودى خدا و دوستى فرشتگان مى‏گردد و…

جواب منكر و نكیر و مونس و زائر او در قبر مى‏گردد. اقبال الاعمال ، ج 1

3 – روزه ماه شعبان – هر كس نُه روز از ماه شعبان را روزه بگیرد منكر و نكیر به هنگام سؤال، با وى مهربان و با عطوفت خواهند بود.

ثواب وعقاب الاعمال ،شیخ صدوق ،ص 82

 

4 – دوستی وپیروی از حضرت علی(ع)

هر كس على (ع) را دوست بدارد خداوند … ترس منكر و نكیر را از او دور مى‏گرداند و قبرش را روشن مى‏سازد و چهره‏اش را نورانى مى‏نماید.

الإیمان و الكفر بحار الانوار،ج‏1،254

5 – احياء بيست و سوم ماه رمضان
از حضرت باقر (ع) روايت شده كه براى كسى كه شب بيست و سوم ماه رمضان احياء بدارد .

صد ركعت نماز بخواند خداوند هول و هراس از نكير و منكر را از او برطرف مى كند و بیرون بیای از قبرش نوری که روشنی دهد برای اهل جمع .

اقبال الاعمال ، ج 1 ، ص 386

6 – خضاب کردن – از حضرت رسول(ص) روايت شده كه در خضاب ، چهارده خصلت است كه يكى از آنها آن است كه منكر و نكير از او حيا مى كنند .

ثواب الاعمال ، ص 38 ، ح 3

7 – تلقین میت. – همچنین در روایتی آمده است که تلقین میت موجب می‌شود که:

نکیر و منکر از سؤال قبر صرف نظر کنند.

 

شیخ عباس قمی، منازل الاخره

💢مستحب است كه ولى ميت يعنى نزديك ترين خويشان او بعد از آنكه مردم از سر قبر او برگردند نزد سر ميت بنشيند و با صداى بلند او را تلقين كند.

 مستدرک الوسائل ، ج 2 ، ص 320

💢 بهتر است كه دو كف دست را روى قبر گذارد و دهان را نزديك قبر برد.

و اگر ديگرى را نائب كند نيز خوب است ؛ و وارد شده است كه چون اين تلقين را كند منكر به نكير مى گويد :

بيا برويم تلقين حجتش كردند احتياج به پرسيدن نيست پس برمى گردند و سؤال نمى كنند .

روضة المتقین ، ج 1 ، ص 458

💢 گذاشتن دعای حمید  در کفن برای کفایت از نکیر و منکر نافع است.

💢 تاثیرات تربت پاک نجف در حساب منکر و نکیر: از خواص تربت پاك نجف آن است كه حساب منكر و نكير از كسى كه در آن مدفون است ؛ساقط است.

کتاب راهنمای سفر اخرت ناصر کاوه